گزیده درس هشتاد و سه
درس هشتاد و سه از «قال: و حقیقة کل شیءٍ واحدة و مغایرة لما یعرضُ لها ...»، شروع شده است و تا «و قید الوحدة زائد فیجب حذفه»، ادامه دارد. این درس در ادامهی درس قبلی در بارهی مسئله اوّل بحث میکند. مرحوم خواجه میفرماید: حقیقت هر شئ، واحد است که مغایر با اعتباراتی میباشد که بر او عارض میشود. چنانچه حقیقت آن شئ، واحد نباشد و نیز با آن اعتبارات مغایر نباشد، صدق بر چیزهایی که منافی با آن است، نمیکرد. مرحوم علامه حلی، این کلام مرحوم خواجه را توضیح میدهد که هر چیزی یک حقیقتی دارد که آن حقیقیت خودش است، مانند اینکه انسانیت یک حقیقت است که انسان به خاطر آن حقیقت انسان است و این حقیقت مغایر است با تمام اعتباراتی که بر او عارض میشود. به این معنا که آن اعتبارات غیر از ذات انسان است؛ زیرا در مفهوم انسان، وجود و عدم، وحدت و کثرت و غیره داخل نیست. مرحوم خواجه در ادامه میفرماید: چنانچه هر ماهیتی با هر عارضی مورد ملاحظه قرار گیرد، مقابل ضد آن عارض است؛ مثلاً اگر ماهیتی به عنوان انسان فرض شود، این بر درخت صدق نمیکند. یا اگر ماهیت انسان را به عنوان واحد فرض شود، بعد از آن بر ماهیت انسان کثیر صدق نمیکند. بعد میفرماید ماهیت هر چیزی از حیث ذاتش فقط خودش است و آن قیود، صفات و اعراضی که بعداً بر او عارض میشود، دخیل نیست. مثلاً اگر پرسیده شود که انسان من حیث انسان واحد، کثیر و ... است؟ در جواب «نه» گفته میشود.
کلیدواژه: حقیقت هر چیزی.
يتم استخدام ملفات تعريف الارتباط والتقنيات المشابهة على مواقعنا لتخصيص المحتوى والإعلانات. يمكنك العثور على مزيد من التفاصيل وتغيير إعداداتك الشخصية أدناه. بالنقر على موافق، أو بالنقر على أي محتوى على مواقعنا، فإنك توافق على استخدام هذه الملفات والتقنيات المشابهة.
إعدادات الخصوصية
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.