گزیده درس دوصد و بیست و هشت
درس دوصد و بیست و هشت از «قال: و اثبات بقاء لا فی محلّ یستلزم الترجیح ...»، شروع شده است و تا «فهذا ما یمکن حمل کلامه علیه» ادامه دارد. بر اساس مبنای مرحوم خواجه، همانگونه که خداوند عالم را خلق کرده است، میتواند آن را نابود کند. قبلاً اشاره شد که معنای «نابود شدن»، یک معنای دقیقتر دارد؛ به این معنا که یک چیزی به نام بقاء وجود ندارد؛ بلکه وجود عالم آن به آن فعلالله است. مثلاً همانگونه که انسان »راه رفتن» را قدم به قدم انجام میدهد و همین که راه نرود، راه رفتن وجود ندارد. لذا، خدای متعال کل عالم را آن به آن وجود میدهد و چنانچه آن را وجود ندهد، آنگاه بقایی وجود ندارد تا آن را نابود کند. در اینجا برخی گفتهاند که جوهر باقی به بقایی است که آن بقاء قائم به محل نیست، در حقیقت هر گاه آن بقاء از بین برود، آن جوهر معدوم میشود. مرحوم خواجه این قول را هم محال میداند، چون این قول مستلزم دو امر، ترجیح بلامرجح و اجتماع نقیضین میشود و مرحوم علامه این دو امر را تبیین میکند. اگر گفته شود این بقاء در محل است و چنانچه اشاعره و از جمله کعبی گفته است که جواهر به خاطر بقایی که قائم به خودشان هستند، باقی میمانند. چنانچه خداوند بخواهد آنها را نابود سازد، بقاء را ایجاد نمیکند و آنگاه جواهر فانی و معدوم میشوند. مرحوم خواجه این نظر را هم باطل میداند.
کلیدواژه: معدوم شدن عالم.
يتم استخدام ملفات تعريف الارتباط والتقنيات المشابهة على مواقعنا لتخصيص المحتوى والإعلانات. يمكنك العثور على مزيد من التفاصيل وتغيير إعداداتك الشخصية أدناه. بالنقر على موافق، أو بالنقر على أي محتوى على مواقعنا، فإنك توافق على استخدام هذه الملفات والتقنيات المشابهة.
إعدادات الخصوصية
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.