گزیده درس صد و یک
درس صد و یک از «قال: و لانّ التطبیق باعتبار النسبتین بحیث یتعدّد کل واحد منها ...»، شروع شده است و تا «و ذلک الجزء محتاج الی ما لا یتناهی من تلک الجملة»، ادامه دارد. دو دلیل از دلایل خواجه راجع به ابطال تسلسل بیان گردید و اینک به بیان دلیل سوم پرداخته میشود. خلاصه برهان تطبیق که در درس قبلی بررسی گردید این است که هر حقیقتی که دارای اجزاء و قابل شمارش میباشند، اینها همیشه قابل زیادت و نقصان هستند و چنانچه یک سلسله عددی و متجزی فرض شود، یک مقدارش برداشته شود، از آن کاسته میشود و این نشان میدهد که آن محدود است. برهان سوم که در این درس ارائه میشود، در واقع همان برهان دوم است که به شکل دیگری بیان شده است. حالا یک سلسله از علتها و معلولها در نظر گرفته شود که هر فردش هم علت و هم معلول است و آخرین فرد معلول است، ولی علت نیست. مثلاً سلسله پدر و فرزند را در نظر بگیریم، که هم پدر و فرزند است و آخرین بچهیی که وجود دارد او چهار سال دارد، او فرزند است، ولی پدر نیست. پس در اینجا پدرها محدود شده است و در واقع پسرها هم محدود است، منتها به اضافهی یک و در نتیجه محدود به علاوهی یک همان محدود است. برهان چهارم مرحوم خواجه این است که چنانچه علت سلسله ممکنات از اجزاء خودشان باشد و یا مجموعشان علت خودشان باشد، امکان ندارد، ولی اگر از خارج از آن مجموعه باشد، ثبت المطلوب.
کلیدواژه: ابطال تسلسل.
يتم استخدام ملفات تعريف الارتباط والتقنيات المشابهة على مواقعنا لتخصيص المحتوى والإعلانات. يمكنك العثور على مزيد من التفاصيل وتغيير إعداداتك الشخصية أدناه. بالنقر على موافق، أو بالنقر على أي محتوى على مواقعنا، فإنك توافق على استخدام هذه الملفات والتقنيات المشابهة.
إعدادات الخصوصية
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.