کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
مرحوم شیخ عقیده دارند که استصحاب در شک در رافع حجت است اما در شک در مقتضی حجت نیست و سه دلیل ذکرنموده است که دلیل سوم آن روایات است است. که در نحوه استدلال این روایت اشکال شده: مرحوم علّامه مجلسی به مرحوم شیخ انصاری می فرماید اگر شما خواستید حجیّت استصحاب در کلیه أبواب فقه را به وسیله این روایت اثبات کنید باید این روایت مفید عموم سلب باشد؛ یعنی لا ینقض الیقین بالشک باید اینگونه معنا شود: نباید نقض بشود هیچ فردی از افراد یقین به وسیله شک. و لکن این روایت برای سلب عموم است؛ زیرا الیقین عام است، لا ینقض هم که نفی است؛ این نفی هنگامی که داخل در عموم بشود می شود سلب عموم و اینگونه معنا می شود که همه یقین ها نباید با شک نقض بشود؛ یعنی اگر بعضی از یقین ها نقض شود اشکالی ندارد. پس حجیّت استصحاب دیگر در کلیه أبواب فقه ظاهر نیست. مرحوم شیخ از این اشکال دو جواب می دهند: جواب اول: الف و لام الیقین، جنس است و اسمی که الف و لام جنس داشته باشد مفید عموم نیست تا شما بگوئید این الیقین عام است و لا ینقض هم نفی است و نفی داخل در عام شده است و می شود سلب عموم. لا ینقض الیقین مانند لا رجل فی الدار است؛ لا رجل فی الدار است که مفید عموم است نه مجموع لا و رجل؛ لا ینقض الیقین هم اینگونه است یعنی الیقین به تنهایی که مفید عام نیست؛ لا ینقض مانند لا است و الیقین هم مانند رجل است؛ مجموع(لا ینقض الیقین = لا رجل) مفید عموم است. جواب دوم: سلّمنا که الف و لام الیقین، جنس است و مفید عام؛ و لکن ما در اینجا سه قرینه داریم که در اینجا حتما روایت مفید عموم سلب است: قرینه اول(قرینه مقام): سائل زراره است وقتی از حضرت سؤال می کند نمی خواهد که فقط خودش یاد بگیرد بلکه هم می خواهد یاد بگیرد و هم به دیگران بیاموزد. پس امام علیه السلام در اینجا در مقام بیان قاعده کلی است(ضرب القاعده) و این مقام با عموم سلب سازگاری دارد نه سلب عموم. قرینه دوم(قرینه تعلیل): عقلای عالم به هنگام شک به تمامی یقین ها عمل می کنند. امام علیه السلام می فرماید فإنه علی یقین من وضوئه و لا ینقض الیقین بالشک أبداً. وقتی که حضرت علت می آورند باید به چیزی علت بیاورند که در نزد عقلاء وجود دارد؛ به عبارت دیگر علتی بیاورند که عقلاء آن را قبول دارند. و علتی که عقلاء آن را قبول دارند عموم سلب(هیچ یقینی نباید به وسیله شک نقض شود) است نه سلب عموم. قرینه سوم: کلمه أبداً، صور سالبه کلیه است؛ یعنی هیچ فردی از افراد یقین نباید نقض شود. اشکال: این روایت مضمره است؛ خبر واحد است و و خبر واحد هم که اثبات مسأله اصولی نمی کند.جواب: اولا خبر واحد اثبات مسأله اصولی می کند. و ثانیاً درست است که این خبر، خبر واحد است و لکن به وسیله اخبار دیگر تأیید می شود. در ادامه به تبیین صحیحه دوم زراره پرداخته شده است. در این صحیحه هفت سؤال از امام علیه السلام می شود که دو جای این روایت دلیل بر این است که استصحاب حجّت است.
Cookies and similar technologies are used on our sites to personalize content and ads. You can find further details and change your personal settings below. By clicking OK, or by clicking any content on our sites, you agree to the use of these cookies and similar technologies.
GDPR
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.