درس 48 المقام الثانی فی الإستصحاب، ذا عرفت..، ص73 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی - Notes

Lesson 2/207 | Study Time: 5 Min

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در این درس به تبیین دیدگاه مرحوم شیخ انصاری و احتمالات موجود در موثقه پرداخته است. مرحوم شیخ(ره) می فرماید این دو احتمالی که در موثقه گفته شد(1. طاهر به معنای مستمر طهارته. 2. طاهر به معنای ثابت طهارته) بر هر قضیه ای که دارای غایت است وجود دارد. قضیه ای که دارای غایت است بر دو نوع است:1. قضیه واقعیه: قضیه ای است که در آن حکم واقعی به کار رفته است. مثلا شارع می گوید الثوب طاهر إلی إن یلاقی نجساً. این قضیه یک قضیه واقعیه است که دارای غایت است. قضیه واقعیه است چون قید علم در آن وجود ندارد.2. قضیه ظاهریه: قضیه است که در آن حکم ظاهری به کار رفته است مانند «کل شیء طاهر حتی تعلم أنه قذر» این قضیه یک قضیه ظاهریه است، زیرا در او حکم ظاهری به کار رفته است چون قید علم در آن وجود دارد. در ادامه به تبیین قاعده طهارت و قاعده استصحاب پرداخته شده است: یک قاعده طهارت داریم و یک قاعده استصحاب؛ در اینجا ابتداء باید هر دو را تعریف کرد و بعد نسبت بین این دو را بیان کرد.الف. قاعده طهارت: مناط در قاعده طهارت شک در طهارت و نجاست است؛ یعنی هر چیزی که شک در طهارت و نجاستش کردید آن چیز طاهر است. این قاعده در سه مورد پیاده می شود و آن جایی که چیزی قبلاً طاهر بوده و الآن شک می کنید که آیا طاهر است یا خیر؟. 2. یک چیزی قبلاً نجس بوده و الا« شک می کنید که آیا طاهر است یا خیر؟. (در اینجا حقیقتاً موضوع برای پیاده کردن قاعده طهارت هست اما حق پیاده کردن قاعده طهارت را ندارید زیرا در اینجا استصحاب نجاست حاکم است) 3. یک چیزی قبلا نمی دانید طاهر بوده است یا نجس؟.استصحاب طهارت: مناط قاعده استصحاب موردی است که شما شک دارید در طهارت و نجاستش و لکن قبلاً طاهر بوده است. پس بنابراین هر جا که استصحاب طهارت هست قاعده طهارت هم هست و لا عکس؛ یعنی این طور نیست که هر جا قاعده طهارت باشد قاعده استصحاب طهارت هم باشد.(این حرف منحصر به اینجا نیست در قاعده برائت و استصحاب برائت هم بود) نتیجه: مرحوم شیخ می خواهد بگوید اگر مراد از این «طاهر» قاعده طهارت باشد این می شود أعم از آن جایی که مراد از «طاهرٌ» استصحاب طهارت است. در این روایت سه نظریه وجود دارد: نظریه اول: مرحوم شیخ انصاری می فرماید:1. این روایت یا متعلّق به قاعده طهارت است و یا متعلّق به قاعده استصحاب است و نمی تواند متعلّق به هر دو باشد. زیرا اگر متعلّق به هر دو باشد لازمه اش استعمال لفظ در أکثر از یک معناست؛ به این صورت که اگر مراد از این روایت استصحاب طهارت باشد «طاهر» یهنی اثبات ابقاء طهارت؛ ولی اگر مراد از این روایت قاعده طهارت باشد می شود استمرار اصل طهارت. و حال اگر بگوئیم این روایت شامل هر دو معنا می شود لازمه اش اینست که کلمه «طاهر» در دو معنا به کار رود(اثبات ابقاء طهارت و اثبات اصل طهارت) و حال اینکه تفاوت این دو معنا بسیار زیاد است و قدر جامعی هم ندارند.2. شما این روایت را چه حمل بر قاعده طهارت کنید و چه حمل بر قاعده استصحاب طهارت کنید هم شامل شبهه حکمیه می شود و هم شامل شبهه موضوعیه می شود. زیرا در اینجا قدر جامع وجود دارد؛ مراد از شیء را أعم می گیریم؛ أعم از اینکه شیء در «کل شیء» کلی باشد یا جزئی؛ کلی اگر باشد شبهه حکمیه می شود و اگر جزئی بگیریم موضوعیه موضوعیه می شود.نظریه دوم: مرحوم میرزای قمی می فرماید این روایت متعلّق قاعده طهارت و قاعده استصحاب هر دو با هم نیست؛ و همچنین شامل هم شبهه حکمیه و هم شبهه موضوعیه با هم نیست. مرحوم شیخ(ره) می فرماید: قسمت اول حرف میرزا صحیح است؛ زیرا جامعی ندارد؛ ولی قسمت دوم حرف میرزا صحیح نیست؛ زیرا جامع دارد.

Previous Lesson

استاد محمد هادی نبوی

Product Designer

Profile

Class Sessions

Android application

Download App

GDPR

When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.

درس 48 المقام الثانی فی الإستصحاب، ذا عرفت..، ص73 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی - Notes

استاد محمد هادی نبوی

Class Sessions

Your privacy matters

GDPR