گزیده درس هشتاد و نُه
دو ثمره از ثمرات استصحاب شرایع گذشته بیان گردید که تا هنوز پنج ثمره مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در این درس استاد به ششمین ثمره که در واقع آخرین ثمره از ثمرات استصحاب شرایع گذشته به حساب میآید پرداخته میشود. ثمره ششم هم مربوط به یکی از آیات قرآن کریم است که آیه در ارتباط با داستان حضرت موسی و حضرت شعیب است که بالاخره این داستان به جریان ازدواج حضرت موسی با یکی از دختران حضرت شعیب منتهی میشود. خداوند این قصه را در آیه 27 سوره قصص آورده است: «قَالَ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أُنْكِحَكَ إِحْدَى ابْنَتَيَّ هَاتَيْنِ عَلَى أَنْ تَأْجُرَنِي ثَمَانِيَ حِجَجٍ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْرًا فَمِنْ عِنْدِكَ وَمَا أُرِيدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَيْكَ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ: شعیب (به موسی) گفت: من اراده آن دارم که یکی از این دو دخترم را به نکاح تو در آورم بر این مهر که هشت سال خدمت من کنی و اگر ده سال تمام کنی (آن دو سال) به میل و اختیار تو، و من (در این نکاح) رنج بر تو نمیخواهم نهاد، ان شاء اللّه مرا شخص شایسته (این خدمت) خواهییافت.» بر اساس این آیه شریفه، میتوان منفعت را مهر قرار داد و لزومی ندارد که مهریه به صورت عینی باشد و این مسئله در شرایع گشته بوده است. حالا شک بکنیم که آیا میتوان منفعت و کار یک انسان را به عنوان مهر قرار داد یا نه؟ در اینجا بقای شریعت سابقه را استصحاب میکنیم. مرحوم شیخ از این ثمره هم جواب میدهد که حکم این مسئله در فقه اسلامی از عمومات و خصوصات روشن شده است و در اینجا شکی وجود ندارد تا نیاز به استصحاب باشد. در نتیجه، از میان ثمرات ششگانه که علمای علم اصول مطرح کردهاند از نظر مرحوم شیخ انصاری هیچکدام مورد قبول نیست. در ادامه استاد وارد تنبیه ششم میشود که در آن راجع به امر مُثبِت بحث شده است. استاد در ابتدا به یکسری مباحث مقدماتی را از جمله تعریف اصل مثبت و اینکه اصل مثبت در مقابل اصل غیر مثبت قرار دارد، میپردازد و سپس وارد بحث اصلی میشود.
کلیدواژه: ثمرات استصحاب شرایع و اصل مثبت.
Cookies and similar technologies are used on our sites to personalize content and ads. You can find further details and change your personal settings below. By clicking OK, or by clicking any content on our sites, you agree to the use of these cookies and similar technologies.
GDPR
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.