گزیده درس دوصد و هشتاد و پنج
در این درس روایات باب «التمحیص و الامتحان» مورد بررسی قرار میگیرد. مقصود از طرح این باب این است که جامعه اسلامی در دوران غیبت امام زمان (ع) مورد آزمایش و امتحان قرار میگیرد. تمحيص در لغت به معناى گداختن طلا و جدا كردن غش آن است و در اينجا مقصود از آن آزمايش انسانها از رهگذر تكاليف سخت و دشوار است تا انسانهای خوب از افراد بد جدا شوند. واژه تمحیص از لحاظ مفهومی اخص از معنای امتحان است و دربارهی مؤمنان به کار رفته است. یکی از بسترها و زمینههایی که موجب تمحیص اهل ایمان می شود، مواجههای آنها با سختیهای طاقتفرسا امتحان در زمان غیبت است. حدیث اوّل این باب از امام صادق (ع) است که در مورد بازگشت جامعه اسلامی به دوران جاهلیت پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام (ص) است. در حدیث دوّم به این سئوال پاسخ داده میشود که چه تعداد از یاران امام زمان عجل الله تعالی فرجه را اعراب تشکیل میدهند؟ و روایت سوم راجع به امتحان مسلمین در دوران غیبت است. حدیث چهارم را معمر بن خلاد از حضرت ابوالحسن (ع) شنیده است که در مورد ضرورت امتحان مؤمنان است. در روایت پنجم به نجات شیعیان اهلبیت (ع) از شرایط فتنه اشاره شده و در حدیث ششم راجع به تاکید امام صادق (ع) بر ضرورت امتحان شیعیان قبل از ظهور است. منصور صيقل میگويد: من و حارث بن مغيره با جمعى از شيعيان خدمت امام صادق (ع) نشسته بوديم و از ظهور دولت حق گپ میزدیم. آن حضرت سخنان ما را ميشنيد و فرمود: شما كجائيد؟ هيهات، هيهات، نه بخدا آنچه به سويش چشم ميكشيد واقع نمیشود، تا غربال شويد، نه بخدا آنچه به سويش چشم دوختهاید اتفاق نیفتد تا بررسى شويد، نه بخدا آنچه به سويش انتظار میكشيد واقع نشود...
کلیدواژه: کتاب حجت، باب «التمحیص و الإمتحان» (روایات 1ـ 6).