گزیده درس سی و دو
در این درس استاد به بررسی روایات باب «فقد العلماء: فقدان و درگذشت علماء» میپردازد که مرحوم کلینی در آن شش روایت ذکر نموده است. روایت اوّل از امام صادق (ع) است که حضرت میفرماید: «مرگ هيچ يك از مؤمنان نزد شيطان محبوبتر از مرگ عالم نيست.» حدیث دوم نیز از امام صادق (ع) روایت شده و حضرت در این روایت مرگ فقیه را یک ثلمه میداند: «إِذَا مَاتَ اَلْمُؤْمِنُ اَلْفَقِيهُ ثُلِمَ فِي اَلْإِسْلاَمِ ثُلْمَةٌ لاَ يَسُدُّهَا شَيْءٌ: چون مؤمن عالمى بميرد، ثلمه و رخنهای در اسلام افتد كه چيزى آن را نبندد.» در ادامه استاد چهار روایت دیگر این باب را بررسی میکند که همگی در رابطه با مرگ فقیه و عالم و تاثیرپذیری آن بر جامعه اسلامی است. باب بعدی که در این درس مورد بررسی قرار میگیرد، روایات باب «مجالسة العلماء و صحبتهم» میپردازد. مرحوم کلینی در این باب به پنج روایت اشاره کرده و نخستین روایت آن از امام صادق (ع) میباشد که در آن به توصیهها و سفارشهای حضرت لقمان به پسرش اشاره شده است: «لقمان به پسرش میگوید: پسرم همنشين را از روى بصيرت انتخاب كن. اگر ديدى گروهى خدا را ياد ميكنند با ايشان بنشين كه اگر تو عالم باشى علمت سودت بخشد و اگر جاهل باشى تو را بياموزند و شايد خدا بر آنها سايه رحمت اندازد و تو را هم فراگيرد. امّا وقتی ديدى گروهى به ياد خدا نيستند با آنها منشين؛ زيرا اگر تو عالم باشى علمت سودت ندهد و اگر جاهل باشى نادانترتان كنند و شايد خدا بر سرشان كيفرى آرد و تو را هم فراگيرد.» در روایت دوّم، امام کاظم (ع) بر اهمیت گفتگو با عالم اشاره میکند و در روایت سوم به توصیههای حضرت عیسی (ع) به حواریوناش پرداخته که با چه کسانی همنشینی کنند؟ در حدیث چهارم، پیامبر گرامی اسلام (ص) همنشينى با اهل دين را شرف دنيا و آخرت میداند و در حدیث پنجم، امام باقر (ع) به این مسئله اشاره میکند، نشستن نزد كسي كه به او اعتماد دارم از عبادت يكسال برايم اطمينان بخشتر است.
کلیدواژه: کتاب فضیلت علم، باب «فقد العلماء (روایات 1 ـ 6)» و باب «مجالسة العلماء و صحبتهم (روایات 1 ـ 5)».