گزیده درس دوصد و چهل و شش
بحث در بارهی نسبت شعر و اخلاق است. در درس گذشته بیان شد که یکی از مباحث مهم از منظر دینی نسبت شعر و اخلاق است و در منابع دینی نسبت به شعر نگاه منفی وجود دارد و مثل تینکه شعر یک پدیدهی منفی و ضد ارزشهای اخلاقی است. گفته شد که ارسطو شعر را فارغ از اخلاق تصور میکند و شاعر را ملتزم به آموزهها و ارزشهای اخلاقی نمیداند. وقتی شعر در فضای دینی مطرح میشود، در آن، اخلاق به یک مسئله بدل میشود و یک شاعری که به ارزشهای اخلاقی اعتقاد دارد نمیتواند ارزشهای دینی و اخلاقی را نادیده بگیرد. با توجه به این مطلب این سئوال مطرح شده که کلام «اکذبه اعذبه: شعر هرچه دروغتر باشد، شیرینتر است»، این را چگونه میتوان با اخلاق جمع کرد؟ به دیگر سخن، یک شاعر مجاز است که بتواند از اغراق و آرایهها در شعر استفاده کند؟ مرحوم مصنف، کذب در شعر را به دو معنا تفسیر میکند: اوّل، کذب در مراد جدی انجام گیرد، این قطعاً دروغ است و ضد اخلاق میباشد. دوّم، شاعر در مراد استعمالی گرفتار کذب شود، چنین دروغی امر ناپسند نیست. به این معنا شاعر در شعر خود از اغراق و آرایهها استفاده میکند و همانند یک کاریکاتوریست که بینی انسانی را بزرگ یا کوچک رسم میکند یا عاشق کمر معشوقهاش را به تار باریکی تشبیه میکند، این روایت مبالغهآمیز همراه با بزرگنمایی یا کوچکنمایی است و این از نظر دینی امر ناپسندی نیست.
کلیدواژه: نسبت شعر و اخلاق.
Cookies and similar technologies are used on our sites to personalize content and ads. You can find further details and change your personal settings below. By clicking OK, or by clicking any content on our sites, you agree to the use of these cookies and similar technologies.
GDPR
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.