گزیده درس سیصد و سه
بحث در روایات باب «أنّ الوَاجِبَ عَلَی النَّاسِ بَعدَ ما یَقضُون مَناسکهُم أن یأتوآ الامام ...» است و مرحوم کلینی در این باب، سه روایت ذکر نموده است. مقصود این است که مردم وظیفه دارند پس از اینکه اعمال و مناسک حج را انجام دادند، به حضور امام بیایند و در ضمن اینکه ولایت و دوستی خودشان را اعلان میکنند، از مسایل و موضوعات دینی نیز سئوال نمایند. حدیث اوّل راجع تفاوت حج در زمان جاهلیت و اسلام اشاره میکند و این روایت را فضیل از امام باقر (ع) نقل میکند که حضرت در مراسم حج نگاهی به مردم کرد که دَور کعبه طواف میکردند و فرمود در زمان جاهلیت نیز به همین شکل طواف میکردند: «إنما امروا أن یطوفوا بها، ثم ینفروا إلینا فیعلمونا ولایتهم و مودتهم و یعرضوا علینا نصرتهم، ثم قرأ هذه الآیة " واجعل أفئدة من الناس تهوی إلیهم"». در حدیث دوّم به وجوب یاری رساندن به اهلبیت (ع) اشاره شده است. ابوعبیده میگوید: امام باقر (ع) وقتی مردم را در مکه دید و کارهای آنها را ملاحظه کرد، فرمود: این کارها همانند کارهای دوران جاهلیت است. سپس حضرت ادامه داد که مردم در حج باید به نذر خود وفا کنند و نزد ما بیایند و ولایت خود را به ما اظهار نمایند و نصرت خود را در اختیار ما گذارند. در واقع، امام به این مسئله اشاره میکند که ولایت شرط صحت عمل است و حج بدون ولایت امام، همان انجام دادن اعمال دوران جاهلیت محسوب میشود. در روایت سوم، به این مسئله پرداخته شده است که چه کسانی مانع گرایش مردم به اهلبیت (ع) هستند؟ سدير میگويد: زمانى كه امام باقر (ع) وارد مسجدالحرام ميگردید و من خارج ميشدم، دست مرا گرفت و رو به كعبه ايستاد و فرمود: اى سدير! همانا مردم مأمور شدند كه نزد اين سنگها (كعبه) بیايند و اطراف آن طواف كنند. سپس نزد ما بیایند و ولايت خود را نسبت به ما اعلام دارند، و همين است که خداوند گفته است: «همانا من آمرزندهام آنكه را ايمان آورد و كار شايسته كند و سپس رهبرى شود.»
کلیدواژه: کتاب حجت، باب «أن الواجب على الناس بعد ما يقضون مناسكهم أن يأتوا الإمام فيسألونه عن معالم دينهم و يعلمونهم ولايتهم و مودتهم له» (روایات 1 ـ 3).