گزیده درس سیصد و پانزده
بخث در روایات باب «مَا يَجِبُ مِن حَقِ الإمَام عَلَى الرَّعِية وَ حَقّ الرَّعية عَلَى الإمَام» است و چهار حدیث این باب در درس قبلی بررسی شد. استاد درس را با ترجمه و تبیین حدیث پنجم آغاز میکند که در مورد سیره امام علی (ع) در برخورد با ایتام است. حبيب بن ابى ثابت میگويد: از همدان و حلوان براى اميرالمؤمنين (ع) عسل و انجير آوردند، حضرت به نقيبان و رؤساء اصحاب خودش دستور داد تا يتيمان را حاضر كنند، سپس سرمشكهاى عسل را در اختيار آنها گذاشت تا بليسند و خود عسلها را قدح، قدح، به مردم تقسيم ميكرد. به حضرت عرض شد: یا اميرمؤمنین! چرا بايد يتيمان سرمشكها را بليسند؟ فرمود: زيرا امام پدر يتيمان است و من به حساب پدرها ليسيدن آنها را به ايشان واگذاشتم. حدیث ششم در مورد یهودیانی است که بر اثر شناخت معارف اسلامی مسلمان شدهاند و این حدیث را امام صادق (ع) از پیامبر گرامی اسلام نقل فرموده است. امام (ع) میفرمايد: پيامبر (ص) فرمود: من از هر مؤمنى نسبت به خود او سزاوارترم و اولويت دارم و پس از من اين سزاوارى را على دارد. از حضرت سئوال شد که معناى اين سخن چيست؟ فرمود: سخن خود پيامبر است هر كه بميرد و از خود بدهى يا باز ماندگانى بىسرپرست بجا گذارد بر عهده من است كه دين او را بپردازم و از بازماندگانش سرپرستى نمايم و هر كه بميرد و مالى از خود بجا گذارد، از آن ورثه اوست. پس هرگاه مردى مالى نداشته باشد، بر خود ولايت ندارد و چون مخارج عيال خود را نپردازد، بر آنها حق امر و نهى ندارد، و پيامبر و اميرالمؤمنين و امامان بعد از ايشان بدان ملزم هستند كه مخارج آنها را بپردازند؛ از اينرو ايشان نسبت بهخود مردم اولويت دارند. تنها چيزى كه سبب شد تمام يهود، مسلمان شوند، همين سخن رسول خدا (ص) بود؛ چونکه ايشان نسبت به خود و عیال خود خاطر جمع شدند.
کلیدواژه: کتاب حجت، باب «مَا يَجِبُ مِن حَقِ الإمَام عَلَى الرَّعِية وَ حَقّ الرَّعية عَلَى الإمَام» (روایات 5 ـ 6).