گزیده درس هفتاد و سه
بحث در رابطه با اختلاف نظری مرحوم نراقی با مرحوم شیخ در تنبیه دوم است. فاضل نراقی در اینجا معتقد است که این استصحاب جاری میشود و در واقع در امور زمانی دو استصحاب را جاری میداند. به این معنا، هم اسصحاب وجود و هم استصحاب عدم جاری میشود و در نتیجه هر دو استصحاب تعارض و تساقط میکنند و در اینجا باید به سراغ اصل دیگر برویم. مرحوم شیخ اعتقاد دارد در اینجا جای تعارض نیست؛ چون اصلا زمینه برای اجرای دو استصحاب وجود ندارد. بر اساس نظریه شیخ چنانچه زمان قید باشد، در آن استصحاب جاری نمیشود، چون وحدت قضیه متیقنه و مشکوکه محرز نیست. اما در صورتی زمان قید نباشد؛ بلکه ظرف باشد، در آن صورت فقط استصحاب وجود جاری است و استصحاب عدم امکان اجرا ندارد. جواب اوّل شیخ در درس قبلی مورد بررسی قرار گرفت و در این درس به جواب دوّم ایشان پرداخته میشود. قبلاً بررسی گردید که مرحوم نراقی در سخن خودش چهار مثال آورد و مرحوم شیخ در جواب دوّم روی دو جواب ایشان تمرکز میکند. یکی بحث سببیت وضو برای طهارت بود که آیا این طهارت بعد از خروج مذی از بین میرود یا نه؟ مشکوک است. دیگری، اینکه ملاقات با نجس موجب نجاست میشود؛ ولی چنانچه یک چیز نجس یکبار با آب شستشو داده شود، مکلف شک میکند که آن نجاست باقی است یا نه؟ در اینجا مسئله باز مشکوک است. مرحوم شیخ در جواب دوّم همین دو مثال مرحوم نراقی مورد بررسی قرار میدهد و در ادامه به جواب سوم هم میپردازد.
کلیدواژه: بررسی امور ثابت مقیّد به زمان و جواب دوم مرحوم شیخ از سخن مرحوم نراقی.