گزیده درس صد و نود و هفت
بحث در بارهی صناعت جدل است. در درس گذشته معانی و تعاریف دو واژه «جدل» و «وضع» بیان گردید و در این درس به دلایل نیازمندی انسان به جدل میپردازد. مرحوم مصنف در ابتدا برای ورود به بحث، یک مقدمه را بیان میدارد. انسان یک موجود اجتماعی است و لازمهی زندگی اجتماعی انسانها به وجود آمدن اختلافات و منازعات درونی است. در چنین اوضاع و احوال، شرائط اقتضا میکند که مردم برای اثبات حقانیت خود و ابطال مدعاهای مخالفان به مباحثه و جدل بپردازند، از این جهت جدل جزء لاینفک زندگی اجتماعی است. ایشان در ادامه به چهار دلیل اختصاصی برای عدم استفاده از برهان و نیازمندی به جدل بیان میکند. اوّل، درست نبودن مدعای انسان و در نتیجه عدم امکان اقامۀ برهان بر آن. دوم، دشوار بودن فهم برهان نزد تودهی مردم، سوم، عجز و ناتوانی مستدل از برهان و یا فهم آن. چهارم، نامناسب بودن برهان برای نوآموزان یک رشته علمی.
کلیدواژه: دلایل نیازمندی به جدل.