گزیده درس سی و نُه
استاد درس را از حدیث ششم باب «نوادر» دنبال میکند. این حدیث از امام صادق (ع) است. حضرت در این روایت به این مسئله پرداخته است که روايتكنندگان قرآن بسيارند و رعايتكنندگان آن كم میباشند، سپس در ادامه این مطلب را توضیح میدهد: «إِنَّ رُوَاةَ اَلْكِتَابِ كَثِيرٌ وَ إِنَّ رُعَاتَهُ قَلِيلٌ وَ كَمْ مِنْ مُسْتَنْصِحٍ لِلْحَدِيثِ مُسْتَغِشُّ لِلْكِتَابِ فَالْعُلَمَاءُ يَحْزُنُهُمْ تَرْكُ اَلرِّعَايَةِ وَ اَلْجُهَّالُ يَحْزُنُهُمْ حِفْظُ اَلرِّوَايَةِ فَرَاعٍ يَرْعَى حَيَاتَهُ وَ رَاعٍ يَرْعَى هَلَكَتَهُ فَعِنْدَ ذَلِكَ اِخْتَلَفَ اَلرَّاعِيَانِ وَ تَغَايَرَ اَلْفَرِيقَانِ: به راستى راويان قرآن فراوانند و رعايتكنندگان آن كم، چه بسيار افرادى كه نسبت به احاديث اندرز گويند و نسبت به قرآن دغلبازند. علماء در ترك عمل افسردهاند و نادانان از اينكه توان حفظ احاديث را ندارند غمگيناند يكى در پى حيات خويش است و ديگرى در پى نابودى و هلاكت خود در اينجا دو رعايتكننده از هم جدا مىشوند.» امام صادق (ع) در حدیث هفتم میفرماید: كسى كه چهل حديث از احاديث ما را حفظ كند، خدا او را در روز قيامت عالم و فقيه مبعوث میكند امام باقر (ع) در روایت هشتم فرموده است: علمى را كه فرا مىگيرید باید توجه داشته باشید از چه کسی یاد میگیرید. در ادامه استاد سایر احادیث این باب را بررسی میکند و از جمله در حدیث یازدهم، امام صادق (ع) تمام علوم را در چهار دسته مییابد: «وَجَدْتُ عِلْمَ اَلنَّاسِ كُلَّهُ فِي أَرْبَعٍ أَوَّلُهَا أَنْ تَعْرِفَ رَبَّكَ وَ اَلثَّانِي أَنْ تَعْرِفَ مَا صَنَعَ بِكَ وَ اَلثَّالِثُ أَنْ تَعْرِفَ مَا أَرَادَ مِنْكَ وَ اَلرَّابِعُ أَنْ تَعْرِفَ مَا يُخْرِجُكَ مِنْ دِينِكَ: همه علم مردم را در چهار چيز يافتم: اول اينكه پروردگار خود را بشناسى. دوم اينكه بدانى با تو چه كرده (به خلقت موزون و حكيمانهات و نعمت عقل و حواس و ارسال رسل و انزال كتب پى ببرى). سوم اينكه بدانى او از تو چه خواسته است، چهارم اينكه بدانى چه چيز تو را از دينات خارج كند (گناهان و موجبات شرك و ارتداد را بشناسى)».
کلیدواژه: کتاب فضیلت علم، باب «النوادر» ( روایات 6 ـ 15).