گریده درس چهل و یک
استاد در درس گذشته، شش حدیث از باب کتابت حدیث را بررسی نمود و این درس را با ترجمه و تبیین حدیث هفتم شروع می‌کند. حدیث هفتم را از امام علی (ع) است و حضرت فرموده است: حدیث را به همان کسی که برای شما نقل کرده، نسبت دهید، سپس به دلیل این مسئله اشاره می‌کند که چنانچه حدیث راست باشد به سود شما است و اگر دروغ باشد، بر عهده‌ای کسی است که برای شما نقل نموده است. «إِذَا حَدَّثْتُمْ بِحَدِيثٍ فَأَسْنِدُوهُ إِلَى اَلَّذِي حَدَّثَكُمْ فَإِنْ كَانَ حَقّاً فَلَكُمْ وَ إِنْ كَانَ كَذِباً فَعَلَيْهِ». در حدیث هشتم، امام صادق (ع) فرموده است: دل به نوشته اطمنيان پيدا مى‌كند. حضرت در حدیث نهم، بر کتابت حدیث تأکید می‌کند و می‌فرماید: حدیث را بنویسید تا ننویسید نمی‌توانید به‌خاطر بسپارید: «عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ يَقُولُ: اُكْتُبُوا فَإِنَّكُمْ لاَ تَحْفَظُونَ حَتَّى تَكْتُبُوا». امام صادق (ع) در حدیث دهم بر حفظ و نگهداری احادیث تاکید می‌کند و می‌فرماید: نوشتجات خود را محفوظ داريد كه در آينده به آن نياز پيدا مي‌كنيد. آن حضرت در حدیث یازدهم، به مفضل می‌فرماید: بنويس و علمت را در ميان دوستانت منتشر ساز و زمان مرگت رسيد آنها را به پسرانت ميراث بگذار؛ زيرا براى مردم زمان فتنه و آشوب مىرسد كه آن هنگام جز با كتاب انس نگيرند. هم‌چنین در حدیث دوازدهم می‌فرماید: از دروغ مفترغ بپرهيزيد، سپس آن را توضیح می‌دهد. در حدیث سیزدهم، جمیل بن دراج از امام صادق (ع) نقل می‌کند که احادیث ما را با اعراب تمام اداء کنید؛ چون ما مردم فصیح زبان هستیم: «عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ قَالَ قَالَ أَبُوعَبْدِاَللَّهِ (ع): أَعْرِبُوا حَدِيثَنَا فَإِنَّا قَوْمٌ فُصَحَاءُ». در حدیث چهاردهم، به این مسئله اشاره شده است که احادیث ائمه (ع) ریشه در سخنان رسول خدا دارد و سخن رسول خدا همان گفتار خدای متعال است. حدیث پانزدهم از امام جواد (ع) است که محتوای این روایت درباره‌ی عرضه حدیث بر امام (ع) می‌باشد: «أَبِي خَالِدٍ شَيْنُولَةَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ اَلثَّانِي (ع) جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنَّ مَشَايِخَنَا رَوَوْا عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ وَ أَبِي عَبْدِاَللَّهِ (ع) وَ كَانَتِ اَلتَّقِيَّةُ شَدِيدَةً فَكَتَمُوا كُتُبَهُمْ وَ لَمْ تُرْوَ عَنْهُمْ فَلَمَّا مَاتُوا صَارَتِ اَلْكُتُبُ إِلَيْنَا فَقَالَ حَدِّثُوا بِهَا فَإِنَّهَا حَقٌّ: ابوخالد شینوله خدمت امام جواد (ع) عرض می‌کند: فدایت گردم، استادان ما از امام باقر و امام صادق (ع) روایت کردند؛ ولی به سبب تقیّه شدید، کتاب‌هایشان را پنهان کردند. از اینرو چیزی از آنها روایت نشد و چون مردند، آن کتاب‌ها به ما رسید (وظیفه ما چیست؟) امام فرمود: از آنها حدیث نقل کنید؛ به درستی که آنها حق هستند.»
کلیدواژه: کتاب فضیلت علم، باب «روایة الکتب و الحدیث» (روایات 7 ـ 15).
