88 علم خداوند ازلی است نه حادث و عددی استاد: حجة الإسلام والمسلمین شیخ حسن میلانی - Notes

Lesson 2/100 | Study Time: 5 Min

گزیده درس هشتاد و هشت

بحث درباره‌ای روایات باب «صفات الذات» است که روایت نخست آن در درس قبلی مورد بررسی قرار گرفت. استاد در این درس ابتدا به روایت دوّم می‌پردازد، سپس سایر روایات این باب را ترجمه و تبیین می‌کند. روایت دوم از امام باقر (ع) نقل شده است و محمد بن مسلم مى‌گويد: از امام باقر (ع) شنيدم مى‌فرمود: خدای متعال بود و چيز ديگرى با او نبود و هميشه دانا بود به آنچه پديد مى‌آيد و علم او پيش از بودنش مانند علم اوست به آنچه بعد از بودنش. در روایت سوم، كاهلى می‌گويد: برای حضرت ابوالحسن (ع) راجع به این دعا «الْحَمْدُ لِلّهِ مُنْتَهَى عِلْمِهِ: سپاس خدا را است تا نهايت علمش» نوشتم و پرسيدم. حضرت در جواب نوشت، نگو: «نهايت علمش»، زيرا علم خدا را نهايى نيست؛ بلكه بگو: «نهايت رضايتش»، چون رضايت او مربوط به اعمال صالح بندگان است كه محدود و متناهى می‌باشد. روایت چهارم را ايوب بن نوح از ابوالحسن (ع) نقل کرده و می‌گوید: برای حضرت ابوالحسن (ع) نوشتم و از او پرسيدم: آيا خداى متعال عالم بود به هر چيزی پيش از آنكه آنها را بيافريند و پديد آرود يا آنكه نمي‌دانست تا آنها را آفريد و ...؟ در جواب با خط‍‌ خودش نوشت: خدا هميشه به همه چيز علم دارد پيش از خلقت آنها مانند علم داشتنش به آنها بعد از خلقت‌شان. در حدیث پنجم جعفر بن محمد حمزه مى‌گويد: به امام (ع) نوشتم و پرسيدم كه دوستان شما درباره علم خدا اختلاف دارند، بعضى مى‌گويند خدا هميشه دانا بوده حتى پيش از آفريدن چيزها و بعضى ديگر مى‌گويند ما نمى‌گویيم خدا هميشه عالم است؛ زيرا معنى علم دارد اين است كه خلق كرده و اگر علم او را به مخلوقات، ازلى بدانيم در ازل چيزى را با او ثابت كرده‌ايم، قربانت گردم اگر صلاح می‌دانید این مسئله را برایم روشن کنید تا بر آن استوار باشم و از آن نگذرم. حضرت به خط‍‌ خود نوشت: خداى تبارك و تعالى هميشه عالم بوده است بلند است ياد او. در روایت ششم، همین سئوال را فضيل بن سُكّرَه از امام باقر (ع) می‌پرسد و حضرت جواب می‌دهد.

کلیدواژه: کتاب توحید، باب «صفات الذات» (روایات 2 ـ 6).

Previous Lesson

استاد حسن میلانی

Product Designer

Profile

Class Sessions

Android application

Download App

GDPR

When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.

88 علم خداوند ازلی است نه حادث و عددی استاد: حجة الإسلام والمسلمین شیخ حسن میلانی - Notes

استاد حسن میلانی

Class Sessions

Your privacy matters

GDPR