گزیده درس شصت و پنج
درس شصت و پنج از «قال: و لو اعیده تخلّل العدم بین الشئ و نفسِه»، شروع شده است و تا «لأنّهما متقابلان لایصدقان علی ذات واحدة»، ادامه دارد. بحث در بارهی امتناع اعادهی معدوم است که بخشی از آن در درس قبلی مورد بررسی قرار گرفت. اجمالاً اشاره شد که متکلمان دو نظریه در مورد اعاده معدوم دارند: گروه اول، متکلمانی است که اعتقاد دارند خدایی وجود دارد که ذاتی است فوق اجزاء، زمان، مکان و ... است. چنین خدایی عالم را آفریده است و هرچه آفریده است را میتواند از بین ببرد و میتواند دو مرتبه عالم دیگری ایجاد کند. گروه دیگری از متکلمان معتقدند که اعاده معدوم اشکال دارد، نه اینکه خداوند نمیتواند اعادهی معدوم کند، بلکه آن مکلفینی که اعادهی معدوم میشود، انسانهای جدیدی میشوند. لذا، اجزای بدن آنها را نگه میدارد و در روز قیامت دوباره زنده میکند و مطابق اعمالشان که در دنیا انجام دادهاند، جزاء داده شوند. کسانی که اعادهی معدوم را محال میدانند به چندین دلیل برای اثبات مدعایشان استدلال کردهاند.
کلیدواژه: محال بودن اعاده معدوم.