گزیده درس صد و هفده
درس صد و هفده از «الثالث: انّه لم لا یجوز اختصاص بعض الاوقات ...»، شروع شده است و تا «امّا لقدیم فیلزمه قدمه او لحادث فیتسلسل»، ادامه دارد. در این درس ابتدا به پاسخ سوم شبهه اوّل فلاسفه پرداخته میشود و سپس به سائر جوابها اشاره میگردد. پاسخ سوم این است که شما به کدام دلیل میگویید که خدا زودتر انجام نداد و دیرتر انجام داد؟ مگر قرار است که هر چه را خدا میداند، شما هم باید بدانید و علمشان به اندازهی علم خدا باشد، تا آن مطلب را قبول کنید! وقتی با دلیل عقلی به اثبات رسید که عالم ازلیت ندارد؛ بلکه حادث و متناهی است؛ امّا اینکه شما مصلحت آن را نمیدانید این موجب نمیشود که اصل مطلب را رد نمایید. جواب چهارم متکلمان این است که خداوند میدانسته است که عالم در این زمان موجود میشود و خلاف علم خدا محال است. پس ممکن نیست که وجود عالم قبل از آن وقتی باشد که خدا میداند در آن وقت ایجادش کند. در ادامه مرحوم علامه به جوابهای پنجم و ششم متکلمان میپردازد.
کلیدواژ: حادث و متناهی بودن عالم اجسام.