گزیده درس سیصد و سی و سه
بحث در رابطه با رکن دوّم از کتاب جهاد است و این رکن نیز همانند سایر ارکان دارای چندین گفتار میباشد. گفتار اوّل و گفتار دوّم از رکن دوم به پایان رسید و در این درس استاد گفتار سوم را مورد بحث و بررسی قرار میدهد. گفتار اوّل راجع به کسانی بود که بر آنها جهاد واجب است و گفتار دوّم در بارهی کیفیت قتال با اهل حرب بحث میکرد. در واقع، در جنگ یکسری قوانینی وجود دارد که رعایت آن قوانین در هنگام جنگ لازم است و این قوانین در گفتار دوم مطرح گردید. در گفتار سوم که محتوای این درس را تشکیل میدهد، مربوط به «ذمام» یا همان عقد امان است. این عقد مربوط به آحاد و شهروندان جامعه اسلامی میشود که با عقد مداهنه که بعداً مطرح میشود، تفاوت دارد. به این معنا، تکتک از مسلمانان حق دارد که با کفار عقد امان ببندد و این بحث در جامعهی امروزی اندکی بیگانه معلوم میشود. در عقد امان چنانچه عقد میان یک شهروندی از کشور اسلامی و شهروند دیگری از کشور غیر اسلامی همراه با شرایط منعقد شود، هم بر خود مسلمان لازمالرعایه است و هم بر سایر مسلمانان و حتی حکومت اسلامی لازمالرعایه میباشد و هیچ کسی حق تعرض به آن کافر را ندارد. مرحوم مصنف در گفتار سوم، سه بحث را دنبال کرده است: مبحث اوّل مربوط به عاقد و شرایط آن، مبحث دوّم در بارهی صیغه عقد امان و مطلب سوم راجع به زمان عقد ذمام میباشد.
کلیدواژه: عقد ذمام.