گزیده درس سیصد و چهل (16)
در گفتار پنجم، بحث در بارهی احکام غنیمت بود که مرحوم محقق مسائل مربوط به آن را در سه محور تعقیب نمود. محور اوّل، راجع به اقسام غنیمت بود که به اموال منقول، غیر منقول و اسیران جنگی تقسیم گردید. محور دوم که بعداً مورد بحث قرار خواهدگرفت، در ارتباط با احکام زمین و سومین محور راجع به چگونگی قسمت غنائم است. در حال حاضر، بحث مربوط به قسم اوّل در ارتباط با اموال منقول است که آن را مرحوم مصنف به مایصح التملیک و مالایصح التملیک تقسیم کرده است. در این درس ایشان، چهار فرع را در قالب «فروع» راجع به مسائل مختلف غنیمت مطرح میکند. اولین مسئله، در بارهی این است که چنانچه یکی از مجاهدین به غنائم تصرف کند و از اموال غنیمت گرفتهشده چیزی را بردارد یا بفروشد یا به دیگری ببخشد، آیا چنین تصرفی قبل از تقسیم صحیح است؟ در این مسئله دو قول وجود دارد. فرع دوّم، راجع به تملک مباحات اصلی و ذاتی است مثل پرندگان و درختان کوهی که به هیچ کسی اختصاص ندارد و هر مسلمانی بعد از جنگ به قصد تملک دست روی آنها بگذارد، مالک میشود. فرع سوم، چنانچه در میدان جنگ چیزی پیدا شود که طرف احتمال میدهد که این مال از مسلمانان است یا از کفار، در اینجا حکم چیست؟ در این مورد دو قول وجود دارد که مرحوم محقق آن را لقطه میداند. فرع چهارم، مربوط به عبد و امه است. در اینجا مباحث مربوط به قسم اوّل که به اموال منقول اختصاص داشت، به اتمام میرسد.
کلیدواژه: اقسام غنائم.