گزیده درس سیصد و چهل و هشت
بحث در بارهی رکن سوم است که خود این رکن از چندین گفتار تشکیل شده است. در درس قبلی شرایط عقد ذمّه مورد بررسی قرار گرفت و مرحوم محقق شش شرط برای عقد ذمّه بیان نمود و در پایان هم به سه مسئله را در پیوند با آن شرایط ششگانه مطرح کرد. ایشان در گفتار چهارم در مورد بناها بحث میکند و منظور از آن، مجموعه مکانها و بناهایی است که در تعامل مسلمانان با کفار اهل کتاب مطرح میشود؛ مانند معابد یهودیان، کنائس مسیحیان، مساجد مسلمانان و خانههای مسکونی که اهل کتاب در شهرهای اسلامی میسازند. مساجد را از آن جهت مطرح کرده است که در آن حکم ورود و یا ممنوعیت کفار در آن بررسی میشود. لذا، در این گفتار، همین چهار محور: معابد یهودیان، کنائس مسیحیان، مساجد مسلمانان و خانههای شخصی کفار اهلکتاب در شهرهای اسلامی مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. مرحوم محقق حکم ساخت و یا عدم ساخت معابد و کنائس و همچنین بازسازی و عدم بازسازی معابد وکنائس و سایر احکام مرتبط به آنها را در کشور و شهر اسلامی بیان میدارد. در ادامه استاد وارد گفتار پنجم میشود و مرحوم محقق در آن راجع به عقد مهادنه یا قرارداد ترک مخاصمه و آتشبس میان کفار و مسلمانان بحث کرده است. اشاره شد که اصل جواز این عقد از مسلمات است و در اصل صحت آن هیچ شک و شبهه و اختلافنظری وجود ندارد و عموم فقها آن را پذیرفته و در صدر اسلام نیز اتفاق افتاده است. بحث افلی روی آن مصالح است که عقد مهادنه بر آن منعقد میشود و یکی از مصالح ممکن است صلحطلبی باشد که کفار، مسلمان شوند و چنانچه این گونه مصالح وجود داشته باشند، باید قرارداد ترک مخاصمه به امضا برسد.
کلیدواژه: احکام بناها.