گزیده درس بیست و سه
در درس قبلی راجع به تقسیم سوم الفاظ به مفرد و مرکب بحث شد و همچنین قسمتی از مباحث اقسام مرکب نیز بررسی گردید. این درس در تداوم درس گذشته ایراد شده است و مباحث باقیمانده را که مربوط به مرکب تام و ناقص است، تکمیل میکند. مرکب تام به مرکب تام خبری و مرکب تام انشایی تقسیم میشود. مرکب تام خبری از یک واقعیتی خبر میدهد که میتواند متصف به صدق و کذب شود. ولی انشاء، آن مرکب تامی است که به صدق و کذب متصف نمیشود، از جمله موارد آن، امر، نهی، استفهام، ندا و امثال این موارد است. بعد از اینکه مرحوم مظفر، مرکبات تام را به خبری و انشایی تقسیم کرد، در ادامه مفرد را به کلمه [فعل]، اسم و ادات [حرف] تقسیم میکند. کلمه [فعل]، در قدم اوّل، بیانگر معنای مستقل است، در قدم دوّم بیانگر نسبت تام است و در گام سوم دارای زمان مشخص میباشد. اسم آن لفظ مفردی است که بر یک معنای مستقل دلالت دارد، ولی فاقد هیأتی است که حاکی از نسبت تام زمانی میباشد. ادات [حرف] لفظ مفردی است که بر یک معنای غیر مستقل دلالت دارد.
کلیدواژه: مرکب تام خبری و انشایی و اقسام مفرد.