گزیده درس چهل و دو
دو باب از کتاب منطق به پایان رسید. باب اوّل، مباحث الفاظ بود که قواعد عمومی زبان را بیان میکرد و مباحث باب دوم، مربوط به کلیات بود. مباحث باب سوم متوقف بر باب دوّم است که در این میان کلیات خمس مقدمه برای مباحث مربوط به تعریف است. چون در تعریف یا از ذاتیات اشیاء یا از عرض خاص و عرض عام استفاده میشود. همینطور برخی از مباحث باب دوم مقدمه برای بابهای سوم و چهارم است، مانند کلی و جزئی که هم در بحث تعریف و هم در مباحث مربوط به قضایا کاربرد دارد. معمولاً پرسشها به دو دسته اصولی و فرعی تقسیم میشود. اصولی، پرسش از چیستی اشیاء، هستی اشیاء و چرایی اشیاء است. از آنجایی که انسان یا هر پرسشی به دنبال یک مطلوب یا گمشده است، گفته است که مطالب بر سه دسته تقسیم میشود که یا چیستی اشیاء یا هستی و چرایی آن را بداند. لذا، انسان در هنگام برخورد با یک واژه، برای تحصیل معرفت نسبت به معنا و ماهیت و وجود و احکام آن باید پنج مرحله را طی کند. 1. ابتدا در پی بدست آوردن یک تصور اجمالی از معنای لفظ برمیِآید و میپرسد این لفظ چه معنایی دارد؟ 2. انسان ماهیت لفظ را طلب میکند و با «ما» گفته میشود «ماهو؟»
کلیدواژه: چیستی، هستی و چرایی اشیاء