گزیده درس صد و شصت و سه
در درس گذشته اشاره شد که بدیهیات به حکم استقراء به شش قسم تقسیم میشود که عبارت است از: اولیات، مشاهدات، تجربیات، متواترات، حدسیات و فطریات. مرحوم مظفر در ابتدا اولیات را توضیح میدهد و سپس به سراغ سایر اقسام ششگانه میرود. اولیات، قضایایی هستند که عقل آنها را ذاتاً و بدون اینکه نیازی به سبب بیرون از خود قضیه داشته باشد، آن را تصدیق میکند. در این موارد نفس تصور موضوع و محمول و توجه به نسبت میان آنها برای تصدیق و اذعان به آن کفایت میکند. البته، این به معنای آن نیست که یک قضیه اولی همواره مورد تصدیق همگان است؛ بلکه امکان دارد افرادی به دلیل نداشتن تصور درست و کامل از موضوع یا محمول یک قضیه اولی، آن را انکار یا مورد تردید قرار دهند.
کلیدواژه: اولیات.