گزیده درس صد و چهل و یک
بحث در بارهی قیاس اقترانی شرطی بود که مؤلف از دو منفصله باشد. تا به حال مباحثی که بیان گردید، در واقع مقدمه است برای مباحثی که در این درس و درسهای آینده تبیین میشود. قبلا گفته شد که تنها از قسم اوّل قیاس که دو مقدمه آن در یک جزء تام مشترک است، بحث میشود. از اینرو برای بدست آوردن نتیجه از این قسم خاص، مراحل زیر را باید طی کرد: اوّل، نحوۀ تبدیل منفصله موجبه به متصله است. اگر قضیه منفصله، حقیقیه باشد میتوان از آن چهار قضیه متصله که در کم و کیف با آن یکی است بدست آورد که در صدق ملازم با آن منفصله باشد. امّا اگر منفصله، مانعةالجمع باشد تنها دو متصله نخست از آن بدست میآید و اگر مانعظالخلو باشد تنها دو متصله اخیر از آن بدست میآید. دوّم، میان متصلههای بدست آمده از یک مقدمه با متصلههای بدستآمده از مقدمه دیگر تقارن برقرار شود. در گام سوم، نتیجه متصله گرفته میشود و چنانچه بخواهیم آن را به منفصلهی که لازمۀ آن است، مانعة الجمع و مانعة الخلو تبدیل میکنیم.
کلیدواژه: راه بدست آوردن نتیجه.