گزیده درس سی و چهار
در درس گذشته به انواع جنس و اقسام نوع اشاره گردید. در این درس به اقسام فصل پرداخته میشود. فصل بر دو قسم قریب و بعید تقسیم میشود. مرحوم مصنف میفرماید: فصل قریب موجب امتیاز نوع از انواع مشترکات در جنس قریب میشود، مانند ناطق برای انسان و حساس برای حیوان. فصل بعید موجب امتیاز نوع از انواع مشترکات در جنس بعید میشود، مانند حساس و نامی و سه بعدی برای انسان. همین فصل نسبت به نوع خود مقوّم و نسبت به جنسی که بالاتر از آن قرار دارد، مقسّم است. در ادامه مرحوم مظفر ذاتی و عرضی را تعریف میکند. ایشان ذاتی را محمولی میداند که به ذات موضوع قوام میبخشد و بیرون از ماهیت موضوع نیست. عرضی را، محمولی بیرون از ذات موضوع میداند که پس از کامل شدن ذاتیات آن به وی ضمیمه میشود، مانند ضاحک نسبت به انسان و ماشی نسبت به حیوان.
کلیدواژه: انواع فصل و ذاتی و عرضی.