گزیده درس سی
این درس در ادامه درس قبلی ارائه شده است و تطبیق متن از نقیض اعم و اخص مطلق است. مثلاً، حیوان اعم مطلق از انسان است، امّا لاحیوان اخص مطلق از لا انسان است، چون لاانسان بر تمام مصادیق لاحیوان منطبق میشود؛ ولی عکس آن درست نیست. میان نقیض دو مفهومی که اعم و اخص من وجه هستند، رابطه تباین جزئی برقرار است. معنای تباین جزئی این است که دو مفهوم در پارهی از مصادیق باهم جمع نمیشود، اعم از اینکه در موارد دیگر جمع بشود یا نشود. تباین جزئی هم شامل تباین کلی میشود و هم عموم و خصوص من وجه را دربرمیگیرد. وقتی گفته میشود که میان دو نقیض اعم و اخص من وجه، تباین جزئی برقرار است، مقصودش این است که آن دو نقیض در برخی موارد باهم تباین کلی دارند و در برخی دیگر میانشان نسبت عموم و خصوص من وجه برقرار است. میان نقیض دو مفهوم متباین نیز تباین جزئی برقرار است.
کلیدواژه: نسبت میان نقیض دو کلی.