گزیده درس صد و پنجاه و سه
بحث در بارۀ قیاس مرکب است و در همان ابتدای بحث مرحوم مظفر قیاس را به بسیط و مرکب تقسیم کرد و سپس هر کدام را تعریف نمود. قیاس مرکب عبارت است از: «ما تألف من قیاسین فأکثر لتحصیل مطلوب واحد: آنچه از دو قیاس یا بیشتر برای تحصیل مطلوب، ترکیب میشود.» مرحوم مصنف در ادامه قیاس را به موصول و مفصول تقسیم میکند. اگر در قیاس مرکب نتیجهی هر یک از قیاسها به طور مشخص بیان شده باشد، به آن قیاس موصول گفته میشود. به عبارت موصول قیاسی است که نتیجهها در آن حذف نشده است، بلکه یکبار به عنوان نتیجه یک قیاس و بار دیگر به عنوان مقدمه یک قیاس دیگر آورده میشود. مفصول قیاسی است که نتیجهها از آن جدا و حذف شده است.
کلیدواژه: قیاسهای موصول و مفصول.