گزیده درس چهل و چهار
درس چهل و چهارم از «الخامس: التقدم بالشرف کتقدم العالم علی المتعلم ...»، شروع شده است و تا «وجد له ما للمتأخر دون العکس»، ادامه دارد. بحث در بارهی سبق، لحوق، تقدم و تأخر و غیره بود و آنها به پنج قسم تقسیم گردید. استاد میلانی میفرماید: آنچه در اینجا مهم است اینکه از جهت نظرات فلاسفه وجود خدا و اشیاء همیشه همزمان و باهم بوده است. اما عقیده کلامی این است که تمام موجودات عالم عمرشان متناهی است و ابتدای وجود دارد و ازلی نیست و زمان و عالم هر دو مخلوق و حادثاند. در درس قبلی چهار قسم از اقسام تقدّم مورد بحث قرار گرفت و در این درس، ابتدا به قسم پنجم از تقدم اشاره میشود و سپس استاد به ادامه مباحث میپردازد. پنجم، تقدم به شرف است، مانند تقدم عالم بر متعلم. متکلمین یک قسم ششم از تقدم بر اقسام پنجگانه اضافه کرده و اسم آن را «تقدم ذاتی» گذاشته است که مثال آن را به تقدم دیروز بر امروز بیان کرده است. استاد در ادامه به این مسئله اشاره میکند که آنچه در بحث توحید و عقاید مهم است که در تقسیمات فلاسفه وجود ندارد، تقدم ذات احدیت به عنوان خالق عالم که بلا زمان است بر تمام اشیاء عالم که دارای زمان هستند. مسئله سی و چهارم در بارهی این مسئله بحث میکند که آیا تقدم یک کلی است که اقسامی دارد، مانند انسان، اسب و سائر حیوانات یا اینکه مفهوم واحدی است که تشکیکی گفته میشود؟ مرحوم خواجه میفرماید: یک مفهوم تشکیکی است.
کلیدواژه: اقسام تقدم و تأخر.
Cookies and similar technologies are used on our sites to personalize content and ads. You can find further details and change your personal settings below. By clicking OK, or by clicking any content on our sites, you agree to the use of these cookies and similar technologies.
GDPR
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.