گزیده درس نود و شش
درس نود و شش از «قال: ثم تعرض الکثرة باعتبار کثرة الاضافات»، شروع شده است و تا «کل شئ و هو کما تری/ حاشیه/ ص 173»، ادامه دارد. بحث در بارهی این موضوع بود که استاد میلانی فرمود: متکلمین قائلاند به اینکه خدا ذاتی بدون اجزاء، زمان و مکان است و با اختیار و قدرت مطلقه همه چیز را میتواند ایجاد کند و از بین ببرد. امّا فلاسفه چنین قدرتی را برای خدا قبول ندارند و فکر میکنند که در ابتدا ذات خدا یک چیزی بوده و سپس تنزل پیدا کرده و این عالم ایجاد شده است. از یک طرف، قائلاند که خدا واحد و این عالم کثیر است و از طرف دیگر معتقدند که این عالم از ذات خدا پدیدار شده است و با مشکلات زیادی مواجه شدهاند. لذا، آن قاعدهی مشهورشان: «الواحد لایصدر عنه الا الواحد»، هم مورد نقد قرار گرفت. در اینجا یکی از مشکلات آنها، این است که چنانچه آنان میگوید خدا واحد است و علت و معلول هم باید مثل هم باشند و برهم صدق کنند، چطور میشود که این عالم کثیر و دارای اجزاء پدیدار شده است؟ برای رفع این مشکل دلایلی ارائه کردهاند که مرحوم خواجه و مرحوم علامه آن سخنان را قبول ندارند. استاد، پیش از بررسی این مسئله به حاشیه استاد حسنزاده آملی ذیل عبارت «اقول: المؤثر إن کان مختاراً/ ص 172» میپردازد و آن را نقد میکند. در ادامه استاد به حاشیه دیگری از استاد حسنزاده آملی ذیل عبارت «و هی عندی ضعیفة/ ص 172» میپردازد و آن را مورد نقد قرار میدهد.
کلیدواژه: احکام علت فاعلی
Cookies and similar technologies are used on our sites to personalize content and ads. You can find further details and change your personal settings below. By clicking OK, or by clicking any content on our sites, you agree to the use of these cookies and similar technologies.
GDPR
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.