گزیده درس صد و چهل و یک
درس صد و چهل و یک از «المسألة الثالثة و العشرون، فی احکام القدرة»، شروع شده است و تا «هذا ما خطر لنا فی تفسیر هذا الکلام»، ادامه دارد. بحث در بارهی برخی از اعراض بود که در مورد علم، عقل و ادراک بحث گردید و اشاره شد که در تعقل، تجرد است و استاد باز به آن بحث، نگاه نقادانه دارد. در این درس راجع به مسئله بیست و سه بحث میشود که در آن حقیقت و تعریف قدرت تبیین میشود. در عالم موجوداتی وجود دارند که دارای قدرتاند و همچنین موجوداتی هستند که قدرت ندارند. موجود دارای قدرت به این معنا است که فعل و ترک برایش مساوی و در این زمینه دارای اختیار باشد. مثلاً انسان قدرت دارد که دستاش را به چپ یا راست بچرخاند، راه برود یا ایستاد شود، مسافرت برود یا نرود و ... اینها افعال اختیاری است. برخی چیزها خارج از اختیار است، مثلا کسی چشمش را باز کند حتما میبیند، پیر شدن، بدنیا آمدن، ضربان قلب و ... در اختیار انسان نیست. استاد، ابتدای مسئله بیست و سوم را تطبیق نمیکند و بحث را عملا از عبارت «قال: و تعلقها بالطرفین» آغاز میکند. در اینجا مرحوم خواجه و مرحوم علامه فرمودهاند که مشهور از حکما و معتزله اعتقاد دارند که قدرت متعلق به ضدین است، یعنی انسان بتواند نماز بخواند یا شراب بخورد. اما اشاعره گفتهاند که قدرت تنها به یک طرف تعلق میگیرد، مثلا انسان فقط میتواند راه برود یا اینکه بنشیند. معتزله برای مدعایشان سه دلیل آورده است که مرحوم علامه آنها را ذکر کرده است.
کلیدواژه: حقیقت و تعریف قدرت.
Cookies and similar technologies are used on our sites to personalize content and ads. You can find further details and change your personal settings below. By clicking OK, or by clicking any content on our sites, you agree to the use of these cookies and similar technologies.
GDPR
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.