گزیده درس هفتاد و دو
درس هفتاد و دو از «و امّا الثانی: فلانّه یلزم ارتفاع الوجود عند ارتفاع المؤثّر ...»، شروع شده است و تا «لدلالته علی المعنیین بالشرکة اللفظیة ...»، ادامه دارد. بحث در بارهی معنای آفرینش، جعل و خلقت بود، اشاره شد که وجود و عدم برای ممکن الوجود مساوی است و چنانچه بخواهد موجود شود، نیاز به مؤثر دارد. مؤثر در علم کلام به معنای ایجادکننده، به وجودآورنده و خالق است که خداوند انسان، زمین، آسمان، درخت و غیره را آفریده است؛ استاد میلانی معتقد است که مؤثر در فلسفه به معنای تبدل و تطوّر است که از جمله ملاصدرا به آن اشاره میکند. به هر صورت، مرحوم خواجه فرمود که ممکن الوجود نیاز به مؤثر دارد و دلایلشان را هم ارائه دادند و سپس مخالفان اشکالاتی مطرح میکنند و مرحوم خواجه و علامه از آنها جواب میدهند. یکی از اشکالات آنها این است که مؤثر چه تأثیری میخواهد بگذارد، اگر تأثیر میگذارد یا در ماهیت یا در وجود و یا در اتصاف ماهیت به وجود تأثیر میگذارد و قطعا تأثیرشان در این سه مورد محال است؟ سپس مرحوم خواجه و مرحوم علامه از این اشکال هم جواب میدهند.
کلیدواژه: نیازمندی ممکن الوجود به مؤثر.
Cookies and similar technologies are used on our sites to personalize content and ads. You can find further details and change your personal settings below. By clicking OK, or by clicking any content on our sites, you agree to the use of these cookies and similar technologies.
GDPR
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.