گزیده درس چهل
درس چهلام از «الثانی: أنّ الحدوث کیفیة للوجود فیتأخر عنه»، شروع شده است و تا «لزم تقدّم الشئ علی نفسه بمراتب و هو محال»، ادامه دارد. استاد میلانی در این درس در دلیل دوم خواجه و علامه، بیشتر به نقد نظریه فلاسفه میپردازد. استاد میفرماید: فلاسفه گفتهاند که عالم ممکن ازلی است، به این معنا که هم در ازل بوده و هم آن را خدا ایجاد کرده است. در جواب گفته شد که این منجر به تناقض است و متکلمین این سخن را باطل میداند و سپس خود متکلمین هم دو دسته تقسیم شدند. یک دسته میگویند که صرف ممکن الوجود بودن عالم کافی است که عقل حکم میکند که عالم نیاز به خدا دارد و لازم نیست در این زمینه بدنبال حدوث آن باشیم. دسته دوم معتقدند که صرف معنای امکان برای حکم به اثبات خدا کافی نیست، بلکه باید حادث عالم هم در نظر گرفته شود. در ادامه استاد میلانی به حاشیه استاد حسنزاده آملی ذیل عبارت «و اذا لحظ الذهن/ ص 77» میپردازد و آن را مورد نقد قرار میدهد.
کلیدواژه: علت نیازمندی اثَر به مؤثر.