گزیده درس صد و بیست
درس صد و بیست از «و استدلوا علی اثبات الجواهر المجرّدة التی»، شروع شده است و تا «و هی مغایرة لما تقع المشارکة به و التبدّل فیه/ ص 277»، ادامه دارد. استاد در ابتدا بازهم نظر فلاسفه را توضیح میدهد و سپس به بررسی دلایل آنها میپردازد. فلاسفه برای اثبات نظرشان چندین دلیل میآوردند که اولین دلیلشان این است که خدا واحد است و نمیتواند علت برای معلول متکثر باشد؛ زیرا میان علت و معلول باید سنخیت وجود داشته باشد. پس از او فقط یک چیز صادر میشود که آن چیز جسم، ماده صورت، نفس و عرض نمیتواند و تنها همان عقل است که از خدا صادر شده است. استاد میلانی این دلیل را به صورت گذرا توضیح میدهد؛ ولی متن را مورد تطبیق قرار نمیدهد، تا اینکه به عبارت «اذا عرفت هذا الدلیل فنقول: ...» میرسد و کلام مرحوم علامه را در جواب دلیل اوّل فلاسفه تبیین مینماید. مرحوم علامه خدا را مؤثر موجب نمیداند؛ بلکه او را مختار میداند که فاعل مختار دارای آثار و افعال است. استاد میلانی در ادامه به دلیل دوّم فلاسفه به اختصار میپردازد؛ ولی متن را تطبیق نمیکند. آنگاه به دلیل سوم، فلاسفه به صورت گذرا میپردازد و متن را تطبیق نمیکند. ایشان با اتمام مسئله اول، به سراغ مسئله دوم که راجع به نفس ناطقه است میرود و از آن و همچنین از مسائل سوم و چهارم بدون توضیح عبور میکند.
کلیدواژه: عقول مجرده.