گزیده درس صد و دو
درس صد و دو از «المسألة الخامسة، فی متابعة المعلول للعلة فی الوجود و العدم»، شروع شده است و تا «فتحرکت العضلات الی الفعل فوجد/ ص 188»، ادامه دارد. مسئله پنجم در بارهی این موضوع بحث میکند که همانگونه در علت وجود عالم که خدا آن را ایجاد کند و عدم عالم هم وابسته به این است که خداوند آن را ایجاد نکند. لذا، همانطوری که وجود معلول مستند به وجود علت است، عدم معلول هم مستند به عدم علت میباشد. به تعبیر دیگر، همانگونه که باران مستند به ابر و شرائط خاص است، نبود باران هم مستند به این است که ابر وجود نداشته است. استاد میلانی معتقد است که این گونه مباحث ارزش مطرح کردن را ندارد و برای فلاسفه مهم به نظر میرسد. به همین جهت متن این مسئله را تطبیق نمیکند و از آن عبور میکند و از مسئله ششم تیتروار میگذرد و به مسئله هفتم میپردازد که در بارهی نسبت بین علت و معلول بحث میکند. سپس به سراغ مسائل هشتم و نهم میرود و از آنها هم بدون تطبیق و توضیح متن میگذرد و آنگاه به مسئله دهم میرسد و آن را توضیح میدهد.
کلیدواژه: بررسی مسائل پنجم تا دهم.