گزیده درس صد و سی و شش
درس صد و سی و شش از «قال: و شرطه عدم الغایة و ضدِّها و حضورها»، شروع شده است و تا «و لا یجب سمعاً خاصة و الاّ لم یجب، والتالی باطل فالمقدم مثله»، ادامه دارد. بحث در بارهی این مسئله بود که اگر مقدمات فکر از تمام جهات درست باشد، علم خودبهخود حاصل میشود. استاد در دروس قبلی توضیح داد که این قاعده در مورد معارف الهی کامل و تمام نیست. اینکه مرحوم خواجه فرمود اگر مقدمات فکر از تمام جهات درست باشد، علم حاصل میشود؛ این سه تا شرط دارد که عبارت است از: عدم الغایه، ضد و حضور آن. سپس مرحوم علامه میفرماید: آنچه که من از کلام مرحوم خواجه میفهمم چنین است و سپس فهم خودش را از آن شروط سهگانه توضیح میدهد. بحث دیگر این است که گفته میشود؛ واجب است انسان بدنبال معرفت خدا، معاد، نبوت و امامت برود، آیا این وجوب عقلی است یا سمعی؟ در این زمینه اختلافنظر وجود دارد. معتزله این وجوب را عقلی و اشاعره آن را سمعی میداند.
کلیدواژه: شروط حصول علم.