گزیده درس صد و سی و هفت
در این درس استاد وارد باب «الإبتلاء و الإختبار» میشود که مرحوم کلینی در این باب، دو روایت کوتاه از امام صادق (ع) نقل نموده است. مراد از ابتلاء و اختبار، همان امتحان و آزمایش است که در روایت اوّل، امام صادق (ع) میفرماید: هيچ قبض و بسطى(دادوستدى) نيست جز آنكه براى خدا در آن خواسته، فرمان و آزمايش است. امام (ع) در حدیث دوّم میفرماید: از آنچه خدا به آن امر كرده يا از آن نهى فرموده چيزى كه در آن قبض و بسطى باشد نيست؛ مگر آنكه براى خدا نسبت به آن آزمايش و حكمى است. استاد بعد از بررسی دو حدیث مربوط به باب ابتلاء و اختبار، به ترجمه و تبیین احادیث باب «السعادة و الشقاء» میپردازد که مرحوم کلینی در این باب سه حدیث نقل کرده است. حدیث اوّل این باب از امام صادق (ع) است و حضرت میفرماید: همانا خدا سعادت و شقاوت را آفريد پيش از آنكه مخلوقش را بيافريند. مراد از سعادت در اصطلاح شرع به امري اطلاق میشود كه موجب دخول بهشت و راحت ابدى میگردد و مقصور از شقاوت آنست كه موجب دخول دوزخ و عقوبت ابدى میشود و مقصود از آفرينش سعادت و شقاوت تقدير و اندازهگيرى تكاليفى است كه مايه سعات و شقاوت میگردد. در حدیث دوّم، ابوبصير میگويد: خدمت امام صادق (ع) نشسته بودم كه شخصى از آن حضرت پرسيد و گفت: قربانت شوم اى فرزند پيامبر از چه جهت شقاوت به گنهكاران رسيد تا خدا در علم خود بر عمل ايشان حكم به عذاب كرد؟ در ادامه امام (ع) جواب میدهد.
کلیدواژه: کتاب توحید، باب «الإبتلاء و الإختبار (روایات 1 ـ2)» و باب «السعادة و الشقاء (روایات 1 ـ2)».