گزیده درس صد و نود
بحث در بررسی روایات باب «أنّه لم يجمع القرآن كله إلا الأئمة (ع) و أنهم يعلمون علمه كلّه» است. منظور از طرح این باب این است که ائمه (ع) تمام قرآن را جمعآوری نمودهاند و غیر از آنان هیچکس دیگری تمام قرآن را جمعآوری نکرده است. مرحوم کلینی در این باب، شش حدیث ذکر نموده است که اولین آن از امام باقر (ع) میباشد و در این حدیث به این سئوال پاسخ داده است که آیا ادعای جمعآوری تمام قرآن توسط صحابه صحت دارد یا نه؟ این روایت را جابر از امام (ع) نقل نموده است: «عَنْ جَابِرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) يَقُولُ مَا ادَّعَى أَحَدٌ مِنَ النَّاسِ أَنَّهُ جَمَعَ الْقُرْآنَ كُلَّهُ كَمَا أُنْزِلَ إِلَّا كَذَّابٌ وَ مَا جَمَعَهُ وَ حَفِظَهُ كَمَا نَزَّلَهُ اللَّهُ تَعَالَى إِلَّا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ (ع) وَ الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِهِ(ع): هيچ كس از مردم مدعى نيست كه همه قرآن را جمع كرده چنانچه نازل شده است مگر بسيار دروغگو باشد چنانچه خداى تعالى نازل كرده احدى جمع و نگهدارى نكرده جز على بن ابىطالب (ع) و امامان بعد از او.» همچنین امام باقر (ع) در روایت دوّم به این مسئله اشاره کرده که اهلبیت (ع) به ظاهر و باطن قرآن علم دارد: «مَا يَسْتَطِيعُ أَحَدٌ أَنْ يَدَّعِيَ أَنَّ عِنْدَهُ جَمِيعَ الْقُرْآنِ كُلِّهِ ظَاهِرِهِ وَ بَاطِنِهِ غَيْرُ الْأَوْصِيَاءِ: احدى نمىتواند مدعى شود كه همه قرآن از ظاهر و باطن نزد او است جز اوصياء.» امام باقر (ع) در حدیث سوم از اقسام علم اهلبیت (ع) و عدم آمادگی قلوب مردم برای درک حقایق سخن گفته و در حدیث چهارم به وسعت علم اهلبیت اشاره شده است. در حدیث پنجم از وجود تمام علم الکتاب نزد اهلبیت (ع) خبر داده و در حدیث ششم که آن را برید بن معاویه از امام باقر (ع) نقل کرده، آیه شریفه 43، سوره رعد را تفسیر میکند. امام باقر (ع) در این روایت فرموده است که امام علی (ع) اوّل، افضل و بهترین ما اهلبیت بعد از رسول خدا (ص) است.
کلیدواژه: کتاب حجت، باب «أنّه لم يجمع القرآن كله إلا الأئمة (ع) و أنهم يعلمون علمه كلّه» (روایات 1 ـ 6).