گزیده درس صد و هشتاد
بحث دربارهی روایات باب «أنَّ اَهل الذِّکر الّذین اَمَرَ الله الخَلقَ بِسُئوالِهم هُمُ الأئمة (ع)» است. مرحوم کلینی در این باب در حدود نُه روایت ذکر کرده است. مقصود از اهل ذکر در قرآن کریم که خداوند مردم را به پرسش از آنها فرمان داده، ائمّه (ع) هستند. یکی از روایات این باب را وشاء از امام رضا (ع) نقل نموده است. محتوای این حدیث راجع به وجوب سوال از اهلبیت (ع) است: «سَأَلْتُ الرِّضَا ع فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ فَقَالَ نَحْنُ أَهْلُ الذِّكْرِ وَ نَحْنُ الْمَسْئُولُونَ قُلْتُ فَأَنْتُمُ الْمَسْئُولُونَ وَ نَحْنُ السَّائِلُونَ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ حَقّاً عَلَيْنَا أَنْ نَسْأَلَكُمْ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ حَقّاً عَلَيْكُمْ أَنْ تُجِيبُونَا قَالَ لَا ذَاكَ إِلَيْنَا إِنْ شِئْنَا فَعَلْنَا وَ إِنْ شِئْنَا لَمْ نَفْعَلْ أَ مَا تَسْمَعُ قَوْلَ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى- هذا عَطاؤُنا فَامْنُنْ أَوْ أَمْسِكْ بِغَيْرِ حِسابٍ: وشاء میگويد: از امام رضا (ع) پرسيدم، به او گفتم: قربانت، «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ» (يعنى چه؟) حضرت فرمود: يعنى ما اهل ذكر هستيم و ما مسئول هستيم، عرض كردم: شما مسئول هستيد و ما سائل؟ فرمود: آرى، عرض كردم: بر عهده ما است كه از شما بپرسيم؟ فرمود: آرى، عرض كردم: بر عهده شما است كه پاسخ ما را بدهيد؟ فرمود: نه، اين با ما است، اگر خواستيم مىكنيم و اگر نخواستيم نمىكنيم، مگر نشنيدى گفته خداى تبارك و تعالى را در آیه شریفه 39، سوره ص که میفرماید: «اين است عطاى ما ببخش يا دريغ كن (اختيار با تو است، حساب و مسئوليتى در ميان نيست) يا اينكه ببخش بىحساب، دريغ كن بىحساب». حدیث دوّم از امام صادق (ع) است که درباره ذکر و اهلذکر در قرآن کریم بیان شده است. حدیث سوم به این مسئله پرداخته که اهلذکر چه کسانی هستند؟ و حدیث چهارم از امام صادق (ع) است که در مورد سئوال از اهل ذکر سخن گفته است.
کلیدواژه: کتاب حجت، باب «أنَّ اَهل الذِّکر الّذین اَمَرَ الله الخَلقَ بِسُئوالِهم هُمُ الأئمة (ع)» (روایات 1 ـ 4).