گزیده درس سیصد و هفتاد و هشت
بحث در روایات باب «مَولِدِ أَبِي الحَسَن الرِّضَا (ع)» است و استاد درس را با ترجمه و تبیین حدیث نهم شروع میکند. در این حدیث به جنگ هارون بن مسیّب از فرماندهان دستگاه خلافت با محمد بن جعفر اشاره میکند. مسافر میگوید: امام رضا (ع) به من فرمود: که برو به محمد بن جعفر بگو: فردا به جنگ هارون حرکت نکند که شکست میخورد و یارانش کشته میشوند. چنانچه او از شما پرسید این مسئله را از کجا میدانی؟ بگو: در خواب دیدم. مسافر این پیام امام را به محمد رساند و او در جوابش گفت: این بنده خدا با کون نشسته خوابیده (چنین خوابی دیده) و سخن مسافر را قبول نکرد؛ فردا به جنگ هارون رفت، شکست خورد و یارانش کشته شدند. در حدیث دهم به سیره اهلبیت (ع) در برابر دنیا اشاره شده است. يكى از اصحاب میگويد: پول بسيارى نزد امام رضا (ع) آوردم؛ ولى حضرت از آن شادمان نگشت و من اندوهگين شدم و با خود گفتم: چنين پولى برايش مىآورند و او خوشحال نميشود!! امام (ع) فرمود: اى غلام! آفتابه لگن بياور، سپس روى تختى نشست و دستش را گرفت و به غلام فرمود: آب بريز، راوى گويد: همين طور طلا بود كه از ميان انگشتانش در میان طشت ميريخت، سپس متوجه من شد و فرمود: كسى كه چنين است به پولى كه تو برايش آوردهاى اعتنایى ندارد. در حدیث یازدهم به سن امام رضا (ع) در هنگام شهادت پرداخته شده است. محمد بن سنان میگويد: سن على بن موسى (ع) 49 سال و چند ماه بود كه در سال 202 درگذشت و پس از موسى بن جعفر 20 سال و 2 يا 3 ماه كمتر زندگى كرد. در ادامه استاد به سراغ باب «مَولِدِ أبِي جَعفَر مُحَمَّدِ بنِ عَلِي الثَّانِي (ع)» میرود و مرحوم کلینی ابتدا تاریخچه کوتاهی از ولادت و وفات آن حضرت بیان داشته است. امام محمد تقی در ماه رمضان سال 195 ه.ق بدنیا آمد و در آخر ذیقعده سال 220 ه.ق که 25 سال و 2 ماه و 18 روز داشت، وفات نمود و در بغداد و در قبرستان قریش، کنار قبر جدش، موسی بن جعفر (ع) به خاک سپرده شد. معتصم عباسی در ابتدای همان سالی که وفات کرد او را به بغداد گسیل داشت و مادرش کنیزی به نام سبیکه نوبیه و گفته شده نامش خیزران و براساس یک روایت این بانو از خاندان ماریه مادر ابراهیم، همسر رسول خدا بوده است. در روایت اوّل به ظهور کرامت امام جواد (ع) برای مردم سامراء اشاره شده است و این روایت قدری طولانی است.
کافی: کتاب حجت، باب «مَولِدِ أَبِي الحَسَن الرِّضَا علیه السلام (روایات 9 ـ 11)» و باب «مَولِدِ أبِي جَعفَر مُحَمَّدِ بنِ عَلِي الثَّانِي علیه السلام (روایت 1)».
گزیده درس سیصد و هفتاد و نُه