گزیده درس چهارصد و بیست
بحث در روایات باب «أَنَّ الإِسلَامَ يُحقَنُ بِهِ الدَّمُ وَ تُؤَدَّى بِهِ الأَمَانَةُ وَ أَنَّ الثَّوَابَ عَلَى الإِيمَانِ» است و در این باب، شش حدیث نقل شده است. در حدیث اوّل به تفاوت آثار دنیوی و اخروی ایمان و اسلام پرداخته شده است و امام صادق (ع) ميفرماید: به وسيله اسلام خون شخص محفوظ میشود و امانت اداء و زناشوئى حلال میگردد؛ امّا ثواب در برابر ايمان است. در حدیث دوّم بازهم به تفاوت اسلام و ایمان اشاره دارد و در آن آمده است: «الْإِيمَانُ إِقْرَارٌ وَ عَمَلٌ وَ الْإِسْلَامُ إِقْرَارٌ بِلَا عَمَلٍ». در حدیث سوم به تفاوت ایمان و اسلام با توجه به آیه شریفه 14، سوره حجرات اشاره شده است. در حدیث چهارم امام صادق (ع) به تفاوت ایمان و اسلام میپردازد و میفرماید: اسلام همين صورت ظاهرى است كه مردم دارند، يعنى شهادت دادن به اينكه شايسته پرستشى جز خداى يگانه بىشريك نيست و اينكه محمد بنده و رسول اوست و گزاردن نماز و دادن زكاة و حج خانه كعبه و روزه ماه رمضان؛ اين است اسلام. امّا ايمان معرفت اين امر (ولايت) است با اين (صورت ظاهرى كه بيان شد) پس اگر كسى به آنها اقرار كند و به امر ولايت عارف نباشد، مسلمان و گمراه است. در حدیث پنجم به تفسیر امام باقر (ع) از آیه شریفه 14، سوره حجرات بیان شده و در حدیث ششم آثار حقوقی و اجتماعی پذیرش اسلام پرداخته شده است. بعد از اینکه استاد روایات این باب را بررسی میکند به سراغ ترجمه و تبیین روایات باب «أَنَّ الإِيمَانَ يَشرِكُ الإِسلَامَ وَ الإِسلَامَ لَا يَشرِكُ الإِيمَانَ» میرود. در این باب مرحوم کلینی پنج روایت ذکر کرده است که محتوای روایت اوّل را ویژگیهای ظاهری و باطنی اسلام و ایمان تشکیل میدهد. حدیث دوّم به نسبت بین اسلام و ایمان اشاره میکند و حدیث سوم به آثار حقوقی و اجتماعی پذیرش اسلام میپردازد.
کلیدواژ: کتاب ایمان و کفر، باب «أَنَّ الإِسلَامَ يُحقَنُ بِهِ الدَّمُ وَ تُؤَدَّى بِهِ الأَمَانَةُ وَ أَنَّ الثَّوَابَ عَلَى الإِيمَانِ (روایات 1 ـ 6)» و باب «أَنَّ الإِيمَانَ يَشرِكُ الإِسلَامَ وَ الإِسلَامَ لَا يَشركُ الإِيمَانَ (روایات 1 ـ 3)».