کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس اختصاص دارد به تقسیم استصحاب به اعتبار شک در بقاء. شک در بقاء حالت سابقه دو حالت دارد:1. گاهی علت شک در بقاء حالت سابقه، شک در امر خارجی است. یعنی شک در امر خارجی باعث می شود که شک کنیم در بقاء حالت سابقه. مانند اینکه شخصی یقینا وضوء داشت، بعدا شک می کند که این طهارت او باقی است یا خیر؛ علت شک او این است که شک دارد که آیا بعد از وضوء بول کرده است یا نه؟؛ در اینجا بول یک امر خارجی است و شک در این امر خارجی باعث می شود که شک کند آن طهارت سابقه باقی است یا خیر؟. 2. گاهی علت شک در بقاء حالت سابقه، شک در حکم شرعی صادر از شارع است. مانند اینکه یک آب برخورد کرد با نجاستی و یکی از اوصاف سه گانه اش متغیّر شد و این آب بر اثر این برخورد یقینا نجس شد. بعداً این آب تغیّرش خود به خود از بین رفت و ما شک می کنیم که آن نجاست باقی است یا خیر؛ زیرا شک می کنیم که شارع زوال تغیّر بنفسه را رافع نجاست قرار داده است یا خیر؟. استصحاب به این اعتبار بر دو نوع است:1. استصحاب در شبهه موضوعیه.2. استصحاب در شبهه حکمیه. سؤال: آیا استصحاب در شبهه موضوعیه محل نزاع هست یا خیر؟. جواب: در مسأله دو نظریه است: نظریه اول: مرحوم شیخ استصحاب در شبهه موضوعیه داخل در محل نزاع است. دلیل: بعضی از أدله افرادی که می گویند استصحاب حجّت است ناظر به استصحاب در شبهه موضوعیه است؛ بعض أدله کسانی که می گویند استصحاب حجّت نیست دلیلشان ناظر به استصحاب در شبهه موضوعیه است. نظریه دوم: بعضی از علماء معتقدند که استصحاب در شبهه موضوعیه محل بحث نیست و بالاتفاق حجّت است. مرحوم شیخ دو عبارت از مرحوم استرآبادی که از اخباریین است نقل می کند که ظاهر این دو عبارت این است که استصحاب در شبههات موضوعیه اجماعی است.