گزیده درس هشتاد و هشت
بحث راجع به ثمرات قاعده استصحاب شرایع گذشته است. در دروس گذشته بارها گفته شد که آیا این قاعده صرفاً یک قاعده ذهنی و تحلیلی است یا اینکه کاربرد فقهی هم دارد و در شریعت مسلمانان دارای ثمره و مصداق میباشد؟ تا هنوز یک ثمره مورد بحث قرار گرفته است که آن مربوط به آیه شریفه 5 سوره بیّنه است و مرحوم شیخ بر آن ثمره چهار اشکال وارد کرد. دومین ثمره مربوط به آیه شریفه 72 سوره یوسف است که قرآن کریم میفرماید: «قَالُوا نَفْقِدُ صُوَاعَ الْمَلِكِ وَلِمَنْ جَاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ وَأَنَا بِهِ زَعِيمٌ: گفتند جام شاه را گم كردهايم و براى هر كس كه آن را بياورد يك بار شتر خواهدبود و [متصدى گفت] من ضامن آنم.» از آیه دو نکته برداشت میشود: نکته اول، مربوط به جعاله مجهول است که جنس و مقدار بار شتر معلوم نیست و نکته دوم اینکه، مربوط به ضمان مالم یجب است. این دو مسئله که از آیه برداشت میشود و در شرایع گذشته بوده است و چنانچه در فقه اسلام شک وجود داشته باشد، شرایع گذشته استصحاب میشود. مرحوم شیخ از این ثمره، شش جواب میدهد و در نتیجه این ثمره را هم قبول ندارد. در ادامه استاد به ثمرات سوم ، چهارم و پنجم میپردازد که به صورت مبسوط مورد بحث قرار گرفته است.
کلیدواژه: ثمرات استصحاب شرایع گذشته.