گزیده درس صد و هشتاد و دو
بحث همچنان در مورد تنبیه سوم مربوط به اصل صحت است که محتوای آن را صحت مطلقه و صحت نسبی تشکیل میداد. در این مسئله دو قول: یکی از مرحوم شیخ انصاری و دیگری از مرحوم صاحب جواهر مورد بررسی قرار گرفت. قول مرحوم شیخ، قول مشهور فقها است که دایره و قلمرو اصل صحت را نسبی و محدود میداند. مهمترین مثالی که در این مسئله بررسی شد، مثال بیع عین مرهونه بود که در آن اقوال مختلفی تبیین گردید و اشکالات آنها بیان شد سپس خودش وارد میدان میشود و اظهار نظر مینماید. ایشان میفرماید: «الحق فی المسئلة هو المشهور ...» حق در مسئله اختلاف راهن و مرتهن همان دیدگاه مشهور است و بعد نظر مشهور را توضیح میدهد. در ادامه مرحوم شیخ انصاری به سراغ تنبیه چهارم میرود و در آن، این مسئله را بررسی میکند که اصل صحت در جایی کاربرد دارد که اصل عمل برای شککننده احراز شده باشد. ایشان در ابتدای ورود به تنبیه چهارم و برای تبیین موضوع به این مسئله اشاره دارد که در فقه دو دسته عناوین کلی وجود دارد: یکی عناوین قصدیه (مثل نماز و روزه و غیره) و دیگری عناوین غیر قصدیه است (مانند شستن لباس و امثال آن که نیازمند قصد و نیت خاص نیست). بعد از اینکه ایشان تبیین موضوع میکند، آنگاه به این مسئله پرداخته میپردازد که در عناوین قصدیه احراز عنوان از شرایط اصل صحت میباشد؛ مثلا چنانچه کسی نماز میت میخواند، در صورتی اصل صحت جاری میشود که در هنگام شک محرز شود که نمازگراز قصد نماز دارد؛ ولی اگر قصد احراز نماز ثابت نشود، اصل صحت جاری نمیشود.
کلیدواژه: بررسی تنبیهات سوم و چهارم.