گزیده درس هفتاد و هشت
در درسهای گذشته گفته شد که مرحوم شیخ انصاری قایل به عدم جریان استصحاب در مستصحب عقلی است و دلیلش این بود که شک در حکم عقلی وجود ندارد؛ چونکه عقل یا حکم اثبات و اینکه آن را نفی میکند و حالت شک در آن تصور نمیشود. در درس قبلی اشاره شد که مرحوم شیخ به چهار موردی پرداخت که در صحیح بودن استصحاب در آنها تشکیک میکند و حال آنکه برخی از اصولیین در آن چهار مورد استصحاب را جاری میدانند. مورد اول مربوط به إجزا در فعل ناسی و مورد دوّم مربوط به سخن صاحب فصول بر مشهور بود. موارد سوم و چهارم در این درس بررسی میشود که استصحاب برائت و اشتغال است. مرحوم شیخ در ابتدا بحث را از استصحاب برائت آغاز میکند، مثلا چنانچه کسی دلایل را بررسی کند و برایش شک ایجاد شود که با دیدن هلال ماه قمری دعا واجب است یا نه؟ در اینجا برائت جاری کند سپس بعد از دیدن یک دلیل دیگر دچار شک شود که آیا آن برائت صحیح بوده یا نه؟ شیخ میفرماید: در اینجا عقل حکم میکند که نیاز به بقای استصحاب برائت نیست.
کلیدواژه: بررسی استصحاب در برائت و اشتغال.