گزیده درس صد و پنجاه و پنج
بحث در بارهی مرحله دوّم قاعده یقین است که از درس قبلی آغاز گردید. گفته شد که مرحوم شیخ انصاری مباحث مربوط به قاعده یقین را در دو مرحله دنبال کرده است که مرحله اوّل آن مربوط به احادیث استصحاب بود که از نظر ایشان این روایات برای اثبات قاعده یقین قابلاستفاده نیست. مرحله دوم بحث قاعده یقین مربوط به این موضوع بود که آیا این قاعده، دلیل یا دلایل دیگری به غیر از اخبار استصحاب دارد یا نه؟ در این خصوص برای اینکه بحث عالمانه و محققانه دنبال شود، مرحوم شیخ فرمود: این قاعده باید تعریف شود که به کدام معنا استعمال میشود، سپس فرمود که این قاعده در یکی از سه معنا میتواند کاربرد داشته باشد. یا مراد از قاعده یقین اثبات متیقّن و استمرار آن است یا مراد از آن تنها اثبات متیّقن است و یا اینکه مقصود از قاعده یقین اثبات متیّقن و استمرار آن نیست؛ بلکه امضای بر آثار مترتب بر قاعده یقین است. امّا معنای اوّل که اثبات متیقّن و استمرار آن باشد، از نظر مرحوم شیخ هیچ دلیلی به همراه ندارد. در این درس به دومین معنا یا کارکرد قاعده یقین پرداخته میشود که مقصود از آن، صرف اثبات متیقّن بود. مرحوم شیخ معتقد است که معنای دوّم هم دلیل خاصی ندارد و حتی از قاعده تجاوز هم قابل اثبات نیست. در ادامه ایشان به بررسی معنای سوم هم میپردازد و نتیجه میگیرد که تنها همین معنا برای قاعده یقین قابل قبول است.
کلیدواژه: بررسی قاعده یقین.