گزیده درس صد و شش
در مباحث قبلی گفته شد که مرحوم شیخ انصاری از اصل تأخر حادث در دو مرحله سخن گفته است. در فرع اوّل، قیاس حادث مشکوک با زمان بود که این فرع در درس قبلی مورد بررسی قرار گرفت. فرع دوّم که در این درس مورد بحث واقع میشود، مربوط به قیاس حادث مشکوک با حادث دیگر است. به عبارت دیگر، در فرع اوّل فقط یک حادث وجود داشت؛ ولی در فرع دوم دو حادث وجود دارد و شخص نمیداند که کدام یکی از این دو مقدم یا مؤخر است؟ به این معنا، شخص میداند که دو حادثه اتفاق افتاده است؛ ولی نمیداند که کدام یکی اوّل واقع شده است؟ مثلاً حوضی دارای آب قلیل است که در آن دو اتفاق افتاده است: اول اینکه در آن لباس نجس افتاده است؛ دوم اینکه بر آب حوض، آب دیگری اضافه شده و آن را به مقدار کر رسانده است. ولی مکلف نمیداند که ملاقات لباس نجس با آب حوض در زمان آب قلیل بود یا اینکه در موقعی بوده که آب حوض به مقدار کر رسیده است؟ مرحوم شیخ برای این فرع دو فرض را ذکر کرده و استاد یک فرض دیگری هم بر آن دو فرض اضافه میکند سپس هر کدام از اینها دارای گونههای مختلفی میشود. یا هر دو معلوم التاریخ است که مرحوم شیخ این مورد را متعرض نشده است؛ زیرا چنانچه تاریخ هر دو معلوم باشد، نیاز به استصحاب وجود ندارد. یا هر دو مجهولالتاریخ باشد که این مورد در این درس به صورت مفصل بحث میشود و صورتهای مختلف آن بررسی میگردد.
کلیدواژه: بررسی اصل تأخر حادث.