گزیده درس چهل و یک
درس چهل و یکم از «المسألة الثلاثون، فی أنّ الممکن محتاج الی المؤثّر»، شروع شده است و تا «فلابدّ من الانتهاء الی الوجوب»، ادامه دارد. این مسئله در بارهی این است که ممکنالوجود نیازمند به مؤثر است. به عبارت دیگر، ممکنالوجود، وجود و عدم برایش مساوی است که چنانچه بخواهد موجود شود، نیاز به مؤثر دارد. مرحوم خواجه فرموده است که این مطلب ضروری است و نیاز به دلیل ندارد. قول دوم، گفته است که این مسئله [ممکنالوجود نیازمند به مؤثر است]، نیاز به دلیل و برهان دارد. مرحوم علامه گفته است که این نظر اشتباه است و دلیل اشتباه بودنشان در این است که اینها معنای ممکن را که آن گونه است، تصوّر نکرده است. مسئله سی و یکم، در بارهی این مسئله بحث میکند که ممکن در عین حال نظر به ذاتش هیچگاه وجود پیدا نمیکند و در حقیقت وجود برایش ترجیح نمییابد؛ امّا، به فاعل وجوباً وجود پیدا میکند. به این معنا، چنانچه خداوند اشیاء را ایجاد میکند، آنها قطعا ایجاد میشوند.
کلیدواژه: احتیاج ممکن به مؤثر و ...