گزیده درس نود
درس نود از «الفصل الثالث: فی العلة و المعلول»، شروع شده است و تا «و فی هذا الفصل مسائل»، ادامه دارد. مباحث مربوط به فصلهای اوّل و دوّم از مقصد اوّل به پایان رسید و اینک مسائل مربوط به فصل سوم که در بارهی علت و معلول است مورد بررسی قرار میگیرد. مباحث مربوط به علت و معلول یا اثر و مؤثر از مهمترین مبانی اعتقادی و کلامی است که در این زمینه تفسیرات مختلف در فلسفه و کلام انجام گرفته است. استاد معتقد است که اگر مباحث مربوط به فصل سوم چنانچه پیش از بحث وجود و عدم مطرح میگردید، از جهاتی بسیار بهتر بود. مرحوم خواجه میفرماید: هر چیزی که امر دیگری از آن صادر شود حالا یا با استقلال صادر شود یا با انضمام، به آن علت و به آن امر معلول گفته میشود. استاد میلانی در بارهی معنای «صدور» توضیح میدهد و آن را به اقسام مختلفی تقسیم میکند. در ادامه استاد میلانی به حاشیه استاد حسنزاده آملی ذیل عبارت: «قال: کل شئٍ یصدر عنه أمرٌ/ ص 168» اشاره میکند و آن را مورد نقد قرار میدهد.
کلیدواژه: فصل سوم، علت و معلول.