گزیده درس صد و سی و هشت
درس صد و سی و هشت از «قال: و ملزوم العلم دلیل و الظن امارة»، شروع شده است و تا «و ابقاء الدلیل العقلی علی مقتضاه»، ادامه دارد. استاد میلانی میفرماید: این یک بحث اصطلاحی و نامگذاری است و سپس ملزوم علم [دلیل] و ملزوم ظن [اماره] را همراه با تطبیق عبارت توضیح میدهد. در ادامه مرحوم خواجه و مرحوم علامه میفرمایند: این مقدمات به صورت فرد فرد جمع میشوند و منجر به یک نتیجه علمی میشود، آنها باید عقلی و یا متشکل از عقلی و سمعی باشند و چنانچه همگی سمعی باشند، نتیجه ندارد، چون دَور لازم میآید. اشاره شد که گاهی دلیل لفظی هم قطع میآورد، ولی عدهیی گفتهاند: تنها دلیل عقلی قطعآور است و دلیل لفظی قطعآور نیست؛ چون بر اموری توقف دارد که همگی، ظنی میباشند. اگر میان دو دلیل نقلی و یا دلیل قطعی عقلی و نقلی تعارض پیش بیاید، واجب است که دلیل نقلی به تأویل برده شود.
کلیدواژه: دلیل نقلی و عقلی.